Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

158 İcra Hukukunda Derece Namına Satış Talep Etme alacaklılar, aynı şekilde farklı bir hacizle başka bir grup oluştururlar. Yani haciz koyduran alacaklının hacze iştirak için 30 günlük süresi mevcuttur. Bu süre geçtikten sonra, benzer şekilde ancak yeni bir de- rece meydana gelir. Hukukumuzda ise bu şekilde doğrudan bir düzenleme olmayıp m. 100/1’de aynı dereceden iştirakin şartları belirtilmiş ve m. 100/3’te “ bunların haricindeki alacaklıların ” artan bedeller için hacze iştirak ede- bilecekleri ifade edilerek sonraki derece işaret edilmiştir. Derecelerin oluşumu, ilk kesin 45 hacze 46 takipli veya takipsiz iştirak edilip edileme- yeceğine göre gerçekleşecektir. Borçluya ait malvarlığının birden fazla alacaklı tarafından haczi hâlinde m. 100 dikkate alınarak derecelerin tespit edilmesi gerekir ki, buna derece kararı denilmektedir. 47 İlk kesin hacze iştirak talepleri kabul edilen alacaklılar ilk dereceyi oluşturur- ken, iştirak şartlarını taşımayan alacaklılar ise sonraki dereceyi veya dereceleri oluşturacaklardır. İlk hacze iştirak edemeyen alacaklardan ilki tespit edilerek, diğer alacaklıların iştirak şartları incelenmek sure- tiyle yeni bir derece meydana getirilecektir 48 . Meydana getirilen derece (topluluk), tüzel kişiliği olmayan bir menfaat grubu olarak nitelendi- rilmektedir 49 . Kanımızca da m. 107 uyarınca bir alacaklının satış tale- binin derece adına etkili olması, “menfaat birliği”nin sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır. Hacizli malın satış bedeli paylaştırılırken de bu dereceler dikkate alınacak olup, önceki derecedeki alacaklılar tam olarak tatmin edilme- den sonraki dereceye geçilemez. Diğer bir deyişle, sonraki derecede- ki alacaklılar ancak önceki dereceden satış bedelinin artması hâlinde 45 Muşul, s. 744; Meriç, s. 132. 46 İlk kesin haciz kavramından anlaşılması gereken; kararın öncelikle verildiği haciz değil, öncelikle uygulanan hacizdir. Bkz. Postacıoğlu/Altay, s. 513; Kuru, El Kita- bı, s. 533; Kuru, İcra-İflas, s. 259; Akcan, s. 55; Meriç, s. 129. 47 “… İlk haciz üzerine satılan malın tutarı vezneye girinceye kadar ayrı derecede hacze iştirak edebilecek alacaklılar ile ilgili düzenleme İİK’nın 100. maddesinde yer almıştır. Bu nedenle icra dosyasına borcun ödenmesi amacıyla yatan para üze- rinde de birden fazla haciz varsa ilk haczi uygulayan icra müdürlüğünce anılan madde koşullarında derece kararı yapılarak anlaşmazlık sonuçlandırılır …” Yar- gıtay 12. HD, E. 2010/17600 K. 2010/29783 T. 13.12.2010. Aynı yönde; Yargıtay 12. HD, E. 2007/650 K. 2007/2759 T. 20.2.2007 (lexpera). 48 Meriç, s. 143. 49 Yılmaz, Takipli Katılma, s. 310; Deren-Yıldırım, İştirak, s. 54. Derecenin hukukî niteliği hakkındaki tartışmalar için, bkz. Akcan, s. 178 vd.