Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

181 TBB Dergisi 2021 (152) Melih IŞIK SONUÇ İcra ve İflâs Hukuku’nda tasarruf ilkesi gereği, borçluya karşı ta- kip yapmak ve takibi devam ettirmek alacaklının inisiyatifindir. Bu kurala İcra ve İflâs Kanunu m. 107 bir istisna getirmektedir. Anılan hükme göre, borçlunun haczedilen malları hakkında bir alacaklı tara- fından talep edilen satış, onunla aynı derecede yer alan alacaklılar için de sonuç doğurur. Satış talebinde bulunan alacaklı sonraki derecede bulunsa dâhi, satış talebi önceki dereceden artacak miktar için geçerli olmak üzere yer aldığı derecedeki diğer alacaklılar için de geçerlidir. Satış talebinin aynı derece namına sonuç doğurabilmesi, hükmün lafzına göre iki şarta bağlıdır: Aynı derecede yer almak ve satış tale- binde bulunmak. Haciz koyduran alacaklıların dereceleri, hacze iştirak kuralları- na göre tespit edilmektedir. Temelde İcra ve İflâs Kanunu m. 100 ve 101, ihtiyati haciz bakımından m. 268 ve kamu alacakları bakımından Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun m. 21, hacze işti- rak kurallarını düzenlenmektedir. Anılan hukukî düzenlemelere göre, borçlunun malı üzerine konulmuş ilk kesin hacze iştirak şartlarını sağ- layan alacaklı, bu hacze iştirak eder ve ilk derecede yer alır. Hacze iştirak şartlarını taşımayan hacizli alacaklılar ise sonraki derecelerde bulunur. Derecelerin oluşumu, m. 107’nin uygulanması açısında doğ- rudan etkilidir. Nitekim alacaklı hangi derecedeyse, satış talebi o de- rece için etkili olur. İcra ve İflâs Kanunu m. 107, alacaklının satış talebinde buluna- bileceğini düzenlemektedir. Doktrin ve uygulamada, alacaklı kavra- mından “kesin haciz sahibi alacaklı” anlaşılmaktadır. Derece kriteri olmaksızın, her bir alacaklı satış talebinde bulunabilir, ancak satış tale- binin etkisi yer aldığı derece için geçerlidir. İcra ve İflâs Kanunu m. 113 uyarınca, alacaklının talebi olmaksızın borçlunun talebiyle de satış yapılabileceği gibi, hacizli malların kıyme- ti hızla düşüyor veya muhafazası masraflı hale geliyorsa icra müdürü de kendiliğinden satış kararı verebilir. Her ne kadar m. 107 alacaklının satış talebini arıyorsa da borçlunun satış talebi veya icra müdürünün kendiliğinden satış kararı vermesi halinde, derece farkı gözetilmeksi- zin tüm alacaklıların m. 107’nin sonuçlarından faydalanmaları gerekir.