Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

196 Yargı Kararları Işığında “Ticari ve Ekonomik Bütünlük Arz Eden ya da Bir Bütün Hâlinde ... ettikleri tarımsal arazilerde bu madde hükmüne göre ekonomik bütünlük de- ğerlendirmesi yapılır. (3) Ekonomik bütünlük değerlendirmesi yukarıdaki kriterler doğrultu- sunda il veya ilçe müdürlükleri tarafından yapılır. Topoğrafik koşullar ve kullanım güçlüğünden kaynaklanan diğer mücbir nedenlerden dolayı bu ka- rarlara karşı yapılan itirazlar Bakanlıkça değerlendirilerek karara bağlanır.” Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Hakkında Kanun, tarım ara- zilerini çeşitli sınıflara ayırmış; söz konusu arazilerin korunması ve tarımsal faydanın düşeceği durumlarda daha fazla parsele ayrılma- ması için asgari sınırlar koymuş ve yan yana olan tarımsal arazilerin birlikte kullanımı durumunda ekonomik faydası artıyorsa bir bütün olarak devredilmesi gerektiğini düzenlemiştir. Burada Kanun’da ve Yönetmelik’te yer alan tarımsal arazinin ekonomik bütünlüğü icra hukuku açısından hangi durumlarda içereceği önemlidir. Çünkü icra hukukundaki satış, her ne kadar 5403 sayılı Kanun’da geçen satış ile aynı kavrama tekabül etmeyip, cebri nitelik arz etse de özünde bir satış işlemidir. Bu satış işleminde de icra dairesinin ekonomik bütünlüğü gözetmesi gerekmektedir. Bu durum yukarıdaki başlıkta ifade edildiği gibi ticari ve ekonomik sebeplerden kaynaklanabileceği gibi, tarımsal arazilerin (belirli şartlardaki) beraber satılması durumunda ekonomik faydanın artmasından da kaynaklanabilir. Bu çerçevede, icra dairesi tarafından satılacak arazilerin tarım arazileri olması durumunda, bir- birine bağımlı işletilen bu arazilerin muhakkak beraber satılması ge- rektiği söylenebilir. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nda 33 , kamulaştırma işlemlerin- de “taşınmaz malın kalan kısmının değerinin azalması”, “azalmama- sı”, “kamulaştırmadan kalan yerde değer artışı meydana gelmesi” gibi kavramlar geçmektedir. Kamulaştırma; kamu yararı şartıyla, kamu tü- zel kişileri veya devletin kanunda yazılı ilgili usullere uygun biçimde, taşınmaz malların tamamı veya bir kısmını özel kişiden almasıdır. 34 Kamulaştırma Kanunu’nun kısmen kamulaştırma başlıklı 12. madde- sinde şu şekilde bir düzenleme bulunmaktadır: “Bir kısmı kamulaştırı- 33 Bu Kanun için bkz. R.G., T. 8.11.1983 sa. 18215. 34 Kemal Gözler, İdare Hukuku Dersleri, Ekin Kitabevi, Bursa 2018, s. 653 vd; Halil Kalabalık, İdare Hukuku Dersleri Cilt-II, Seçkin Yayınevi, 4. Baskı, Ankara 2019, s. 380 vd.