Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

25 TBB Dergisi 2021 (152) Mehmet Zülfü ÖNER var olan insan hakları normlarının cinsel yönelimi kapsayacak şekilde yorumlanmasının daha uygun olacağını dile getirmiştir. Kişi özgürlü- ğü, eşitlik, özel hayatın gizliliği, vicdan, örgütlenme ve ifade özgürlü- ğü gibi temel haklar etkili biçimde uygulanırsa, cinsel yönelim temelli ayrımcılığın önüne geçilebilir. 77 Cinsel yönelim ayrımcılığın önlenmesi konusunda bireylerin AİHS kapsamında yaptığı başvuruların esas itibariyle üç temel hakka ilişkin olduğu görülmektedir. Bunlar özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (8. madde), evlenme hakkı (12. madde) ve ayrımcılık yasağıdır (14. Madde). 78 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne göre AİHS’in 8. maddesinin asıl amacı, bireyi devletin keyfi müdahalelerine karşı korumak gibi ne- gatif sorumluluğa ek olarak, özel yaşama saygıya yönelik pozitif yü- kümlülükleri hayata geçirmektir. Bu kapsamda; özel hayat kavramı, sosyal, toplumsal, çevresel, kültürel değerlerin etkisi altında sürekli değişiklik göstermektedir. Toplumsal koşulların değişmesiyle birlik- te özel hayat kavramının kapsamının da genişlediği görülmektedir. Somut bir tanım veya sınırlandırma yapılamamakla birlikte, kural olarak, kişinin şahsi bilgileri, fotoğrafları, konutu, iletişimleri, sağlık kayıtları, ilgileri ve yönelimleri, bireysel seçimleri ve yaşam tarzı, aile yaşamı yanında, dış dünya ile bağlantısı, başkaları ile ilişkisi, ticari ve mesleki faaliyetleri, cinsel tercih ve cinsel yaşamı, nesnel ve duygu- sal nitelikleri, özel yaşamının çerçevesini oluşturmaktadır. Özel hayat alanı, herkese açık olmayan, sadece bireyle yakından ilgili olan sınır- lı sayıda kişiyle paylaşılan, hatta bazen hiç kimseyle paylaşılmayan yaşam olaylarının gerçekleştiği bir alandır. Yani, özel hayat kavramı, mahremiyet hakkından daha geniş ve herkesin özgür olarak kişiliği- ni oluşturmasını ve geliştirmesini sağlayan bir alanı içermektedir. Bu nedenle, bir bireyin cinsel ilişkiler dahil her tür ilişki oluşturabilmesi, cinsel kimliğini ve tercihini belirlemesi ve benimsemesi, Sözleşmesinin koruma kapsamına girmektedir. 79 77 Karadağ, s.18. 78 Karadağ, s.19 vd. 79 Bkz. T.Ç. ve H.Ç.- Türkiye Davası, Başvuru No: 34805/06, Karar Tarihi: 26.07.2011; Aksu-Türkiye Davası, Başvuru No:4149/04 ve 41029/04- Karar Tarihi: 27.07.2010; Ebcin-Türkiye Davası, Başvuru No: 19506/05- Karar Tarihi: 01.02.2011; Tavlı-Tür- kiye Davası, Başvuru No: 11449/02- Karar Tarihi:09.11.2006, Özpınar-Türkiye Da-