Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

313 TBB Dergisi 2021 (152) Hakan ARSLANBAY AEEElerin yönetimindeki diğer önemli aktörlerden üretici ve yet- kilendirilmiş kuruluşların yükümlülükleri ise, AEEE Yönetmeliği’nin 9. maddesinde bentler halinde sıralanmıştır. Özellikle maddenin (g), (ğ) ve (k) bentlerinde sayılan ve “ Evsel AEEE’lere dair 15 inci maddedeki toplama hedeferinin gerçekleştirilmesini sağlamak ”, “ Belediyeler ve dağıtıcı- lar tarafından toplanan evsel AEEE’lerin; getirme merkezlerinden veya dağı- tıcılardan başlamak üzere nakliye maliyetlerini karşılamakla, 14’üncü mad- dede belirtilen teknik özellikleri sağlayan tesislerde işlenmesini sağlamakla, işleme imkânının bulunmaması durumunda bertarafı için bir sistem kurmak ve maliyetleri karşılamak” ve “ Topladıkları tüm AEEE’leri 22 nci maddeye göre oluşturulan Koordinasyon Merkezine bildirmek ” şeklinde ifade edi- len yükümlülüklerin, bunlar arasında en önemlileri olduğu söylene- bilir. Sürecin yönetiminde; bu üç yükümlülüğün birbiriyle bağlantılı olduğu görülmektedir. Öyle ki, dağıtıcının tüketiciden topladığı atık- ları AEEE işleme tesisleri veya toplama sistemlerine taşırken maruz kaldığı maliyetleri üreticilerin veya organizasyonunda faaliyet gös- terdikleri yetkilendirilmiş kuruluşların karşılamakla yükümlü oldu- ğu; böylelikle nakliyeler sonucunda toplanan toplam atık miktarıyla her bir takvim yılı için öngörülen toplama hedefinin de sağlanması amaçlanmaktadır. Nakliye sürecinde ise; nakliye maliyetlerine ilişkin yükümlülükler, AEEElerin evsel olup olmamasına ve AEEE Yönetmeliği’nin yürürlü- ğe giriş tarihine göre değişebilmektedir. Bu doğrultuda; evsel AEEEler için, üreticilerin nakliye maliyetlerini üstlenme yükümlülüğü, dağıtı- cılar ve belediyece kurulan AGMlerden itibaren başlamaktadır. Zira belediyeye tüketici tarafından getirilen AEEEler için herhangi bir nak- liye maliyeti gündeme gelmeyecektir. Bununla beraber, tüketici evsel AEEEyi dağıtıcıya veya dağıtıcı adına ürünü teslim eden kuruluşa iade ediyorsa, bu halde dağıtıcı evsel AEEEyi herhangi bir nakliye üc- retini tüketiciden talep etmeden almak ve AGMlere ya da AEEE işleme tesislerine göndermekle yükümlü olduğundan, nakliye maliyetinin bu aşamada dağıtıcı üzerinde olduğu söylenebilir. Evsel olmayan AEEE- lerin nakliye maliyetlerine ilişkin yükümlülük ise, AEEElerin yönetim maliyetleri kalemi olarak değerlendirilerek AEEE Yönetmeliği’nin yü- rürlük tarihi dikkate alınarak belirlenmektedir. Buna göre; şayet AEEE Yönetmeliği yürürlüğe girdikten sonra piyasaya sürülen ilgili evsel olmayan AEEEnin, AEEE Yönetmeliği kapsamında bertaraf edilmesi