Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

371 TBB Dergisi 2021 (152) Şeyma AKKAŞOĞLU larının siyasi, ahlaki ve bazen de yasal yönden yargılama standardı haline gelmiştir. 12 Hukuk sistemleri açısından, tarafların yasal sürece serbestçe ula- şabildiği, kamunun yargılamanın adil olup olmadığını kontrol etme şansı bulunduğu bir sistem şeffaftır. Şeffaflık, anlaşmazlıkların kayde- dilmesi, kamunun dokümanlara ulaşımı, kararlara erişim, yargılama işlemlerinin halka açık olması, sürecin raporlanmasına izin verilmesi gibi hususları kapsar. 13 Yasal düzenlemelere eklenen şeffaflık kurallarının ve genel olarak şeffaflık eğiliminin amacı, esasında kamu çıkarlarını korumaktır. Ulus- lararası tahkimde muhtemel risk altındaki kamu çıkarlarını dört kate- goriye ayırabiliriz: 1) demokrasi açığı kaygıları, 2) devlet hazinesiyle ilgili kaygılar ve vergi mükelleflerinin kaygıları, 3) hükümetin görevi kötüye kullandığı iddiaları, 4) önemli kamu politikası sorunları. 14 Şef- faflık, anılan bu riskler nedeniyle, kamuoyunun uluslararası tahkimde önemli bir paydaş olduğu fikrine dayanmaktadır. Özellikle yatırım an- laşması metinlerinin hazırlanması için şeffaf süreçlerin benimsenmesi- nin, en azından demokratik devletler için hızlı bir şekilde norm haline geldiği görülmektedir. 15 Şeffaflık kavramının tanımı, kullanıldığı şartlara ve kullanan ta- rafa bağlı olarak değişmektedir. Uluslararası hukukta şeffaflık, taraf- ların yazılı ve sözlü gönderilerine erişim, duruşmaların kamuya açık olması, kararların yayınlanması gibi çeşitli usule ilişkin değerleri içer- mektedir. 16 Kullanıldığı disipline göre şeffaflık kavramının ifade etti- las, “Transparency In Investor-State Arbitration: The Way Forward”, Asian Inter- national Arbitration Journal , 2015, Volume. 11, No. 1, ss. 49-67, s. 56. 12 Bianchi, s. 2. 13 Ribeiro and Douglas, s. 52; Alexandre Marques da Silva Martins, “Challenges To Transparency And Ethics In Alternatives To Arbitration In The Realm Of In- ternational Investments”, Revista de Direito Internacional Econômico e Tributário , 2016, Volume 11, ss. 321-376, s. 334-335; OECD, “Transparency and Third Party Participation in Investor-State Dispute Settlement Procedures”, OECD Working Papers on International Investment , 2005/01, OECD Publishing, http://dx.doi. org/10.1787/524613550768, ET. 19.11.2019, s. 3-4. 14 Robert Argen, “Ending Blind Spot Justice: Broadening the Transparency Trend in International Arbitration”, Brooklyn Journal of International Law , 2014, Volume 40, Issue 1, ss. 207-246, s. 209. 15 Maupin, s. 152. 16 Thore Nuemann and Bruno Simma, “Transparency in International Adjudicati- on”, in Andrea Bianchi and Anne Peters, eds. Transparency in International Law,