Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

374 Uluslararası Tahkimde Şeffaflık şekilde değiştirmiştir. 24 Bu değişiklikler ICSID işlemlerini daha düzen- li ve şeffaf hale getirme amaçlı olup tahkim sürecinde daha fazla gü- ven uyandırmıştır. Uluslararası tahkimde şeffaflık konusunda bir diğer önemli dü- zenleme, aşağıda ayrıntılı olarak bahsedilecek olan UNCITRAL – Bir- leşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu Anlaşmaya Dayalı Yatırımcı-Devlet Tahkiminde Şeffaflık Kuralları’dır. ICSID ve NAFTA’nın yatırım tahkiminde getirdiği şeffaflık düzenlemeleri ge- rek UNCITRAL Şeffaflık Kuralları’nın ihdas edilmesinde gerek birçok tahkim kurumu ve anlaşmasında düzenlemeler yapılmasında vesile olmuştur. Yine konu hakkındaki bir diğer önemli düzenleme ise aşağı- da ayrıntılı olarak incelenecek olan 2017 tarihli Anlaşmaya Dayalı Ya- tırımcı-Devlet Tahkiminde Birleşmiş Milletler Şeffaflık Konvansiyonu (Mauritius Konvansiyonu)’dur. A. KAMUYA AÇIKLIK (PUBLIC ACCESS) VE ŞEFFAFLIK Yargılama işlemlerinin kamuya açık olması (public access), va- tandaşların yargılamalara katılma veya bunlara erişme hakkını ifade eder. Bu, bireysel bir hak olarak tanımlansa da genel amacı, halkın yargı görevlilerini izlemesini kolaylaştırmak, gücün potansiyel kötü- ye kullanımını kontrol etmek ve nihai olarak yargı kalitesine katkıda bulunmaktır. 25 Kamunun erişim hakkı gibi, şeffaflığın genel amacı da hakemin izlenmesini kolaylaştırmak ve performansının görülebilmesini sağla- maktır. Buna karşın şeffaflık, yalnızca “uyuşmazlıkla ilgili olan” taraf- lara karar ve süreç hakkında bilgi verilmesi anlamına gelirken, kamu erişimi adından da anlaşılacağı gibi tüm vatandaşların hakkıdır. 26 Ara- larında bu gibi farklar olmakla birlikte, bu iki kavram büyük ölçüde birleşmektedir. Her ikisi de halkın yargılamalara katılma kabiliyetinin yanı sıra, süreci düzenleyen kuralların, süreç boyunca derlenen dos- 24 Bu değişikliklerde Aguas Provinciales et al. v. Argentine Republic davası etkili olmuştur. Bkz. Suez, Sociedad General de Aguas de Barcelona S.A, and InterAgu- as Servicios Integrales del Agua S.A v. The Argentine Republic, ICSID Case No. ARB/03/17, Saravanan and Subramanian, s. 131. 25 Kamuya açıklık bir bireysel hak olarak görülmekte iken şeffaflık genel olarak sis- temin bir gereğidir, bkz. Rogers, s. 1304-1307; Poorooye and Feehily, s. 283. 26 Rogers, s. 1307.