Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

376 Uluslararası Tahkimde Şeffaflık dahil olduğu için kamuya açık duruşma haklarından vazgeçtikleri söylenebilir. Ancak yine de insan hakları hukukunun temel ilkesi ola- rak kamuya açık duruşma, adil yargılama ve hesap sorulabilirliğin gü- vencesidir. Bu bakımdan sistemin meşruluğu için adil yargılama ve hesap sorulabilirlik hususu çerçevesinde hakem seçimi ve kararlara ulaşmada kamuya açıklık ve şeffaflık ilkesi uygulanmalıdır. 33 Yatırımcı-devlet tahkiminde daha fazla şeffaflığa ve kamuya açık- lığa yer verilmesi, ihtilafın çözümünün daha demokratik olmasına ve iyi yönetişime katkı sağlayacaktır. 34 Zira hukukun üstünlüğünü be- nimseyen herhangi bir toplum, kamu yararını etkileyen konularda açık olmalıdır. 35 Kamuya açıklığın sağlanması için tahkim sürecinin bilin- mesi, hakemlerin atanması, hakemlerin kimler olduğunun bilinmesi, 36 duruşmaların açık olması, belgelere ulaşımın sağlanması ve kararların yayınlanması gerekmektedir. Yatırımcı-devlet tahkiminde kamuya açıklık, halkın tahkim sürecinin hukuka uygun olarak ilerleyip ilerle- mediğini görme imkanı sağlar. 37 B. KAMUNUN BİLGİLENDİRİLMESİ (DISCLOSURE), KAMUNUN SÜRECE KATILIMININ ARTIRILMASI (PUBLIC PARTICIPATION) VE ŞEFFAFLIK Kamunun sürece katılımının mümkün olmadığı ve bilgilendiril- mediği uyuşmazlık çözüm mekanizmalarında devletlerin kamu karşı- sında hesap sorulabilirliği azalır. 38 Ancak bu, günümüzde kabul gör- meyen bir anlayış olup bireylerin devletten hesap sorma talebi artmış durumdadır. Bugün bilgiye erişim veya bilgi özgürlüğü, dünyadaki demokratik sistemlerde tanınan bir haktır. 39 33 Karacan, s. 3; Ribeiro and Douglas, s. 61. 34 Center For International Environmental Law and International Institute for Sus- tainable Development, Revising the UNCITRAL Arbitration Rules to Address Investor-State Arbitrations, 2007, http://www.ciel.org/Publications/CIEL_IISD_ RevisingUNCITRAL_Dec07.pdf , ET.13.11.2019, s. 4; Lee, s. 446. 35 Ribeiro and Douglas, s. 56. 36 Hakem heyeti seçimi taraflar için de önemli olduğu için hakemin hizmet sunu- mundan memnun olmayan şirketler, hakemleri seçmeden önce geçmiş perfor- manslarını gözden geçirmelerine izin verecek olan şeffaflığın sağlanmasını talep etmişlerdir, Poorooye and Feehily, s. 302. 37 Ribeiro and Douglas, s. 56. 38 Karacan, s. 10. 39 Örneğin, son zamanlarda, Amerika Birleşik Devletleri İnsan Hakları Mahkemesi,