Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

383 TBB Dergisi 2021 (152) Şeyma AKKAŞOĞLU Tahkim sürecinde “şeffaflık karinesi” nin kabul edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Şeffaflık karinesine göre, tahkime ilişkin belgelerin ya- yınlanmaması ve müzakerelerin kamuya kapalı olarak yapılması, an- cak ve ancak açıkça tanımlanmış ve sınırları önceden belirlenmiş yasal istisnalar kapsamında mümkündür. 73 Burada bu istisnaların neden is- tisna kapsamında görüldüğünün de tatmin edici gerekçelerle kamuya açıklanması gerekmektedir. Bu sayede neden şeffaflığın uygulanma- yıp gizliliğin uygulandığı konusunda ispat yükü, şeffaflık ve açıklığı talep edenlere değil, kurumlara yüklenmiştir. 74 Bu, şeffaflığın sağlan- ması anlamında olumlu bir düzenlemedir. D. ŞEFFAFLIĞIN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI Hukukun üstünlüğü, demokratik katılım, yolsuzluk karşıtlığı, in- san hakları, çevre koruma gibi önemli hususlarda şeffaflık gündeme gelmekte ve bu sayede bürokratik güç meşrulaştırılmaktadır. 75 Zira şeffaflık, süreçteki sorunlu alanları iyileştirmek için fırsatlar yarattığı için sistemi bir bütün olarak meşrulaştırmaya yardımcı olmaktadır. 76 Şeffaflıkla uyumlu ilkeler “öngörülebilirlik (foreseeability), ulaşı- labilirlik (accessibility) ve yasal netlik (legal clarity)” tir. 77 Şeffaflıkla bu ilkelerin birlikteliği sayesinde halkın sürece katılımı sağlanmakta ve hukukun üstünlüğü için elzem olan hesap sorulabilirlik elde edil- mektedir. Yasal belirlilik sağlayan şeffaflık, keyfi kararlar verilmesinin önüne geçerek eşitlik ve adaletin tesis edilmesine yardımcı olur. Şeffaflık uluslararası yatırımla ilgili yasal düzenlemelerin gelişi- mine katkı sağlayabilir. Şeffaflık sayesinde yatırıma ilişkin düzenle- meler ve kuralların uygulanıp yorumlanmasına ilişkin bilgiler ulaşı- labilir olacağı için diğer paydaşların katılımına imkan tanınacak ve bu sayede ihtiyaca binaen yasal düzenlemeler geliştirilebilecektir. 78 Diğer bir deyişle, şeffaflık hükümetlerin, kişilerin ve kurumların var olan ya- 73 Karacan, s. 2. 74 Karacan, s. 2. 75 Lee, s. 447; Magraw and Amerasinghe, s. 348; Karacan, s. 2. 76 Calamita, s. 652; Szalay, Arbitration and Transparency, s. 25; Magraw and Amera- singhe, s. 351. 77 Karacan, s. 2; Esme, Shirlow, “Dawn Of A New Era? The Uncıtral Rules And Un Convention On Transparency In Treaty-Based Investor-State Arbitration”, ICSID Review , 2016, Volume 31, No. 3, ss. 622–654, s. 637. 78 Tung and Lin, s. 29.