Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

397 TBB Dergisi 2021 (152) Şeyma AKKAŞOĞLU Uluslararası tahkimde şeffaflık yönündeki gelişmeler, tahkim mahkemelerinin var olan kuralları şeffaflık lehine yorumlaması ve gizlilik-şeffaflık dengesinde şeffaflığa cömertçe yer vermeleriyle baş- lamıştır. 153 Örneğin, NAFTA kapsamında SD Myers Inc. v. Canada uyuşmazlığında tahkim mahkemesi UNCITRAL’in kamera kuralını, tarafların anlaşmasıyla değiştirilebilecek zımni gizlilik kuralı olduğu şeklinde yorumlamakla birlikte bunun tahkimin doğal unsuru olma- dığını vurgulamıştır. 154 NAFTA kapsamında görülen SD Myers Inc. v. Government of Canada davası şeffaflığa yönelik ilgide dönüm noktası olmuştur. Yine, Methanex v. USA davasında, açık bir kural olmasa bile uyuşmazlığın tarafı olmayanların bildirimde bulunmasına izin veril- miştir. Tarafların rızası olmamasına rağmen bu şekilde üçüncü kişile- rin bildirimlerinin kabul edilmesi şeffaflık adına önemli bir adımdır. Nitekim tahkim mahkemelerinin, bu şekilde var olan kuralları yorum- lamasını daha sonra muayyen kuralların belirlenip kabul edilmesi iz- lemiştir. Ticari tahkimde, özellikle görevi kötüye kullanma, rüşvet, yol- suzluk, para aklama gibi iddialar varsa şeffaflık önemlidir. 155 Özel şir- ketler elektrik üretimi, su, altyapı, halk sağlığı, çevre koruma gibi ko- nulardaki tesis ve sistemlerin sağlanmasında büyük rol oynadığı için ticari tahkim de bir devletin politika yapmasını ve dolayısıyla kamuyu etkileyebilir. 156 Uluslararası ticari tahkimde gizlilik yerine şeffaflığın ön plana çıkmasının tahkimin tercih edilirliğini azaltacağı ileri sürülmüştür. Tarafların, uyuşmazlığın bazı noktalarının gizli kalmasındaki meşru menfaati gözetildiğinde, eğer ticari tahkimde de UNCITRAL Şeffaflık Kuralları benzeri kurallar uygulanırsa tarafların tahkim yerine başka ihtilaf çözüm yollarını tercih edecekleri belirtilmektedir. 157 Bu görüşe 153 Saravanan and Subramanian, s. 120; Karacan, s. 25. 154 S.D. Myers Inc. v. Government of Canada, https://www.italaw.com/cases/969, ET. 10.11.2019; Kenny, s. 475. 155 Karacan, s. 20. Uluslararası ticari ihtilaflara bir hukuk düzeni getirmeyi amaçla- yan bir sistemi, yani tahkimi seçmiş olmak, taraflara ve yasal hizmet sunanlara perdeleri sistemin etrafına çekip ışıkları söndürme hakkı vermez. Çünkü şeffaflık hukuk kurallarının doğal bir özelliğidir, bkz. Rogers, s. 1337. 156 Poorooye and Feehily, s. 312. 157 Rogers, s. 1337.