Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

407 TBB Dergisi 2021 (152) Şeyma AKKAŞOĞLU NAFTA kapsamında SD Myers Inc. v. Canada uyuşmazlığında tahkim mahkemesi UNCITRAL’in kamera kuralını, tarafların anlaş- masıyla değiştirilebilecek zımni gizlilik kuralı olduğu şeklinde yo- rumlamakla birlikte, bunun tahkimin doğal unsuru olmadığını vurgu- lamıştır. Yani tahkim mahkemesi zımni gizliliğin sadece duruşma ve kararların yayınlanmasına veya tahkimin varlığına ilişkin olduğunu; kamera şartı dışında gizliliğin yatırımcı-devlet tahkiminin esas unsu- ru olmadığını belirtmiştir. Bir diğer uyuşmazlık olan Methanex v. USA uyuşmazlığında, konusu önemli olduğu için sivil toplum örgütleri bil- dirimde bulunmak istemiştir (UNCITRAL Kuralları’nda ve NAFTA Kuralları’nda uyuşmazlık tarafı olmayan üçüncü kişilerin katılımı ve kararların yayınlanması tarafların rızasına tabidir). 179 Tahkim mahke- mesi bu isteği, UNCITRAL Kuralları m. 15’te yer alan “taraflar eşit muamele görmeli ve davalarını savunması için tam imkan verilmeli” ifadesinden yola çıkarak kabul etmiştir; ancak belgelere ulaşmaya ve sözlü bildirimde bulunmaya imkan vermemiştir. Methanex v. USA ka- rarı, amicus curiae bildirimlerine izin verilen ilk yatırımcı-devlet tah- kimi olması bakımından önemlidir. 180 NAFTA 11. Bölüm, özellikle yatırım anlaşmalarıyla ilgilenir ve bir yatırımın hükümet eyleminden olumsuz etkilendiği durumlarda bi- reylerin veya şirketlerin NAFTA taraflarına dava açmasına izin verir. Bu bölümde özellikle şu hususlar vurgulanmaktadır: 1) NAFTA taraf- ları tarafından tahkim usullerinin kamuoyuna daha fazla açıklanması için atılan ilerici adımlar, 2) NAFTA rejiminin, tahkim yargılamasını kurallar ve yorumlar yoluyla nasıl daha açık bir hale getirdiği. Yine bu bölümde, kamunun belgelere erişimi, üçüncü tarafların katılımı ve oturumların açık olması konuları olumlu bir şekilde ele alınmıştır. 179 Yapılan bilimsel bir çalışma sonucu, kimyasal bazlı oksijenatların kullanımının çevre ve halk sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturduğu ortaya çıktığı için kamu bu uyuşmazlığa ilgi göstermiştir, ayrıntı için bkz. Methanex Corporation v United States of America (Final Award of the Tribunal on Jurisdiction and Merits) (Ar- bitration under Chapter 11 of the North American Free Trade Agreement and the UNCITRAL Arbitration Rules, 3 August 2005), https://www.italaw.com/sites/ default/files/case-documents/ita0529.pdf, ET. 13.11.2019. 180 Amicus curiae bildirimlerine izin verilen bir diğer karar UPS v. Kanada uyuşmaz- lığıdır, United Parcel Serv. of Am. Inc. (UPS) v. Government of Canada, Decision on Participation as Amici Curiae, para. 73 (NAFTA Oct. 17, 2001), http://www. international.gc.ca/trade-agreements-accords-commerciaux/assets/pdfs/disp- diff/ups-23.pdf, ET. 20.11.2019.