Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

410 Uluslararası Tahkimde Şeffaflık Uluslararası yatırım tahkimi bakımından şeffaflık kapsamına gi- ren hususlardan bir kısmı, uluslararası ticari tahkimde niteliği gereği çoğunlukla kamu yararı bulunmadığından kapsam dışına çıkarılabilir. Ancak esasında şeffaflık sadece yatırım tahkimini ilgilendiren bir so- run değildir. Çünkü ticari tahkim her ne kadar özel taraflar arasında görülse de bazen bir devlet de uyuşmazlığın tarafı olabilir. Petrol, ta- rım, doğal kaynaklar vb konularla ilgili uyuşmazlıklarla alakalı ticari tahkimlerde, halk tahkim sonucundan etkileneceği için kamu yararı söz konusudur. Burada yapılması gereken, yatırım tahkimiyle olan farklılıklar değerlendirilerek şeffaflığın ticari tahkime uyacak formda uyarlanması ve tahkim kurumlarının anonim kararlar yayınlamak su- retiyle buna öncü olmasıdır. Uluslararası tahkimde şeffaflıkla ilgili ilk düzenlemeler 2001’de NAFTA’da yapılmıştır. Ardından 2006 yılında ICSID, tahkim kural- larını şeffaflığı artırmak için özel olarak tasarlanmış hükümler içe- recek şekilde değiştirmiştir. Şeffaflık konusunda diğer önemli dü- zenlemeler, UNCITRAL Şeffaflık Kuralları ile 2017 tarihli Mauritius Konvansiyonu’dur. Alandaki önemli düzenlemeler olan bu metinlerde, tahkimin var- lığının kamu tarafından bilinmesi, kamunun belgelere erişilebilir kılın- ması, uyuşmazlık tarafı olmayan üçüncü kişilere bildirim yapabilme imkanının tanınması, oturumların kamuya açık yapılmasına yönelik şeffaflık hükümleri mevcuttur. Halen, güncel anlaşmalara şeffaflık le- hine hükümler konulmaya devam edilmektedir. Adil, meşru ve etkin bir yasal mekanizma için tahkimde şeffaflığın sağlanması zorunludur. Kaynakça Kitaplar Karacan Pınar, Uluslararası Yatırım Tahkiminde Şeffaflık Kavramı, Beta Yayınları, İs- tanbul 2017. Şanlı Cemal, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, Beta Yayıncılık, İstanbul 2013. Makaleler Argen Robert, “Ending Blind Spot Justice: Broadening the Transparency Trend in In- ternational Arbitration”, Brooklyn Journal of International Law , 2014, Volume 40, Issue 1, ss. 207-246.