Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NIN CHAGOS TAKIMADALARI’NIN 1965’TE MORİTYUS’TAN AYRILMASININ HUKUKİ SONUÇLARI HAKKINDA DANIŞMA GÖRÜŞÜ THE ADVISORY OPINION OF THE INTERNATIONAL COURT OF JUSTICE ON THE LEGAL CONSEQUENCES OF THE SEPERATION OF THE CHAGOS ARCHIPELAGO FROM MAURITIUS IN 1965 Müge DALAR* Özet: Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 22.06.2017’de 71/292/A/71/L.73 sayılı kararla Uluslararası Adalet Divanı’ndan Chagos Takımadaları’nın 1965’te Morityus’tan ayrılmasının hukuki sonuçları hakkında danışma görüşü talebi, 25.02.2019’da karara bağlanmıştır. Birleşik Krallık’ın Morityus sömürgesinin bağlı bölgesi olarak sömür- ge yönetimi altına aldığı Chagos Takımadaları, 1965 yılında Morityus ülkesinden ayrılarak “Britanya Hint Okyanusu Toprakları” (British Indian Ocean Territory -BIOT) adı altında yeni bir sömürge haline ge- tirilmişti. Morityus, 1968 yılında Chagos Takımadaları dışında kalan toprakları üzerinde bağımsız bir devlet haline gelmiştir. Genel Kurul ise 1965 yılından itibaren Chagos Takımadaları’nın Morityus ülkesin- den ayrılmasının self-determinasyon ilkesine aykırı olduğu yönünde kararlar almıştı. Nihayetinde danışma görüşü talebini değerlendiren Uluslararası Adalet Divanı, self-determinasyon hakkının uluslararası hukuktaki yerini belirlemede Genel Kurul kararlarına özel bir önem vermiştir. Buna göre Morityus’un sömürgelikten kurtulma sürecinin uluslararası hukuka uygun tamamlanmadığı sonucuna ulaşmış, Birle- şik Krallık’ın Chagos Takımadaları’nı Morityus’a derhal iade etmekle yükümlü olduğu kararına varmıştır. Bu çalışmada, Uluslararası Ada- let Divanı’nın Chagos Takımadaları hakkında verdiği danışma görü- şü, Genel Kurul kararlarının normatif niteliği ve danışma görüşlerinin hukuki niteliği bağlamında değerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Uluslararası Adalet Divanı, Danışma Görü- şü, Self-Determinasyon, Bağlayıcılık, Chagos Takımadalar Abstract: Request for an advisory opinion from the Interna- tional Court of Justice of the United Nations General Assembly with the decision numbered 71/292/A/71/L.73 on 22 June 2017 on the legal consequences of the seperation of the Chagos Archipelago from * Arş. Gör., Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Uluslararası Hukuk Anabilim Dalı, mdalar@ogu.edu.tr , ORCID: 0000-0003-0594- 840X, Makalenin Gönderim Tarihi: 10.03.2020, Kabul Tarihi:10.03.2020