Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

426 Uluslararası Adalet Divanı’nın Chagos Takımadaları’nın 1965’te Morityus’tan Ayrılmasının ... Genel Kurul’un hukuki bir meselede danışma görüşü talep edebile- ceği ve uluslararası hukuka atıfla cevap istenen soruların hukuki bir meseleye içkin olduğu değerlendirmesinde bulunmuştur (para. 55- 56). Birleşik Krallık Divan’ın yargı yetkisine yaptığı itirazda, soruların görünüşte sömürgelikten kurtulma ilkesi ilgili olduğu ancak sorunun özünün egemenliğe içkin olduğu dolayısıyla siyasi olduğu iddiasını öne sürmüştü. 24 Buna göre ihtilaf hukuki olmaktan çok, Birleşik Kral- lık ve Morityus arasında Chagos Takımadaları üzerindeki egemenliğe dair ikili bir uyuşmazlıktır. Divan’a sunduğu yazılı beyanda Birleşik Krallık ile benzer görüşü savunan ABD ve Fransa da Genel Kurul’un görüş istediği sorunun esasen Birleşik Krallık ile Morityus arasında ikili ülkesel bir uyuşmazlık olduğunu ve Divan’ın görüş bildirmekten imtina etmesi gerektiğini öne sürmüştür. 25 Divan ise sorunun temelin- de 1965-1967 yılları arasında, dolayısıyla Morityus’un sömürgelikten kurtulma sürecinde yaşanan olayların olmasından hareketle hukuki bir nitelik taşıdığı ve sorularda Genel Kurul’un bu dönemde aldığı kararlara atıf yapılmasının sorunun hukuki niteliğini zedelemediği değerlendirmesinde bulunmuştur (para. 59). Sömürgelikten kurtulma sürecini dolayısıyla self-determinasyon hakkının kullanılmasını içeren bir sorunun, ikili bir uyuşmazlık olarak ele alınamayacağı görüşü, Kıb- rıs Cumhuriyeti ve Almanya gibi devletlerin yazılı beyanlarında da yer almıştır. 26 Birleşik Krallık, UAD Statüsü’nün 65(2). maddesi uyarınca danış- ma görüşü istenen soruların açık ve kesin bir dille ifade edilmesi ge- rektiğini hatırlatarak Genel Kurul tarafından yöneltilen sorunların ke- sinlikten uzak olması nedeniyle Divan’ın yargı yetkisi olmadığını öne sürmüştü. 27 Divan bu itiraza yönelik ise, 2004 yılında “İsrail’in İşgal Altındaki Filistin Topraklarında İnşa Etmekte Olduğu Duvarın Huku- ki Sonuçları” danışma görüşüne atıf yapmıştır. Söz konusu kararda, sorunun ifadesindeki belirsizliğin yorumlamada açıklığa kavuşturu- 24 Birleşik Krallık Yazılı Beyan, para. 7(13), <https://www.icj-cij.org/public/files/ case-related/169/169-20180215-WRI-01-00-EN.pdf>, (Erişim tarihi 22.01.2020). 25 Birleşik Krallık Yazılı Beyan, para. 7(4). 26 Kıbrıs Cumhuriyeti Yazılı Beyan, para. 19, <https://www.icj-cij.org/public/fi- les/case-related/169/169-20180212-WRI-01-00-EN.pdf>; Almanya Yazılı Beyan, para. 34, <https://www.icj-cij.org/public/files/case-related/169/169-20180115- WRI-01-00-EN.pdf>, (Erişim tarihi 01.02.2020). 27 Birleşik Krallık Yazılı Beyan, para. 1(21).