Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

436 Uluslararası Adalet Divanı’nın Chagos Takımadaları’nın 1965’te Morityus’tan Ayrılmasının ... Genel Kurul’un özellikle uluslararası hukuku ilgilendiren karar- larının hukuk yaratan bir güçleri olup olmadığı ve esasen uluslararası hukukun kaynakları arasında yer alıp almadıklarına ilişkin tartışma, oldukça eski bir tartışmadır. Özellikle BM’nin kuruluşunu takip eden yıllarda bağımsız devletler olarak BM ailesine yeni katılan devletlerin benimsedikleri bu tutum, örneğin Genel Kurul’un 1803 sayılı “Doğal Kaynaklar Üzerinde Daimi Egemenliğe İlişkin Bildiri”nin görüşmeleri sırasında gündeme gelmiştir. Görüşmelerde Suriye temsilcisi, söz ko- nusu bildirinin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki ilişkiyi düzenleyecek yeni bir hukuki temel olduğunu belirtmiştir. 41 Burada ön plana çıkan husus, bu devletlerin oluşumuna katılmadıkları ulus- lararası hukuk kurallarının, eşit temsil hakkına sahip oldukları Genel Kurul’da kendi çıkarlarına uygun biçimde gelişip değişmesine katıla- bilmeleridir. 42 Bu kaygı, uluslararası hukukun kaynaklarının yeniden gözden geçirilmesi çağrısına zemin hazırlamaktadır. Bağlayıcı güçten yoksun olan Genel Kurul kararlarının, hukuk yaratan kurallar olarak ele alınması ve uluslararası hukukun şekli kaynakları arasında yer alması mümkün değildir. Ancak Genel Kurul kararları, uluslararası hukukun gelişiminde bir aşamaya işaret etmek- tedir. Devletlerin bir uluslararası hukuk meselesine ilişkin görüşleri- ni yansıtmaktadırlar ve bir uluslararası örf-adet kuralının (teamülün) varlığını ispat için önem taşımaktadırlar. Dolayısıyla Genel Kurul ka- rarları teamül ile bu teamülün kodifikasyon yoluyla kesin bir anlam ve biçim kazanarak uluslararası hukukun şekli kaynakları arasında yer alması arasında bir aşama niteliğindedirler. Bu anlamda oluşmakta olan bir uluslararası örf-adet kuralının tespitinde Genel Kurul kararla- rının önemi büyüktür. Bu önem, Genel Kurul kararlarının bilhassa örf- adet kuralının psikolojik öğesi olan opinio juris ’in ortaya konabilmesi için taşıdığı önemdir. Zira bu kararlara, örf-adet kuralının maddi öğesi olan devlet uygulamalarının ispatı için başvurmak mümkün değildir. Bu anlamda Genel Kurul kararları, özellikle oluşumu devam eden alanlarda hukuk kuralını tespit etmek için başvurulabilecek yardımcı araçlar olarak ele alınabilirler. 41 Karol G. Ness, “Permanent Sovereignty over Natural Resources: An Analytical Review of the United Nations Declaration and Its Genesis,” The International and Comparative Law Quarterly, Vol. 13, No. 2(1964), s. 410. 42 Sar, a.g.e., s. 263.