Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

437 TBB Dergisi 2021 (152) Müge DALAR Christophersen, Divan’ın Chagos Takımadaları hakkında verdiği danışma görüşünün Genel Kurul kararlarının uluslararası hukukun kaynakları arasında giderek önem kazanmakta olduğunun ispatı ola- rak değerlendirmektedir. 43 Esasında Divan’ın bu danışma görüşünde izlediği tutum, Genel Kurul kararlarını doğrudan uluslararası huku- kun kaynakları arasında kabul etmek değildir. Aksine Divan, Genel Kurul kararlarının hukukun tespitinde bir yardımcı araç olarak taşı- dığı normatif değeri ön plana çıkarmaktadır. Bu bağlamda başta 1514 sayılı karar olmak üzere Genel Kurul kararlarının, bir uluslararası örf- adet kuralı olarak self-determinasyon hakkının psikolojik unsurunun tespitinde taşıdığı normatif değer vurgulanmıştır. B. Uluslararası Adalet Divanı Danışma Görüşlerinin Niteliği ve Bağlayıcılığı Divan’ın yetkisi, devletlerarası davalarda karar verme yetkisi ve danışma görüşü verme yetkisi olarak tasnif edilebilir. Devletlerarası davalarda karar verme yetkisi, 44 UAD Statüsü’nün 38. maddesinde, devletlerce önüne getirilen uyuşmazlıkları uluslararası hukuka uygun şekilde çözmek olarak ifade edilmektedir. 45 Bu davalarda verilen karar- lar uyuşmazlığın tarafları bakımından ve karar verilen dava için bağla- yıcıdırlar. Kararların bağlayıcılığını sağlamak için BM Antlaşması’nın 94(2). maddesi, Güvenlik Konseyi’ni işaret etmektedir. Buna göre le- hine karar olan taraf, kararın uygulanmaması durumunda Güvenlik Konseyi’ne başvurabilmekte, Güvenlik Konseyi de tavsiye kararı ala- bilmekte ya da alınacak önlemleri kararlaştırabilmektedir. Dolayısıyla hukuki bir kararın uygulanması BM’nin siyasi bir organına bırakılmış ve etkinliği tartışmalı da olsa bir tür yaptırım mekanizması öngörül- müştür. 43 Jake Christophersen, “General Assembly Resolutions in Determining of Custo- mary International Law: The ICJ’s Advisory Opinion in Legal Consequences of the Seperation of the Chagos Archipelago from Mauritius in 1965”, Bristol Law Review, Vol. 6(2019), s. 2. 44 Bu yetki çekişmeli yargı yetkisi ya da zorunlu yargı yetkisi olarak da adlandırıla- bilmektedir. Bkz. Yahya Berkol Güleç, “Uluslararası Adalet Divanı’nın Yargı Yet- kisi ve Yargı Yetkisini Genişletme Çabalarının Eleştirisi”, TBB Dergisi, 2015(117), s. 380. 45 Birleşmiş Milletler, “Statue of the International Court of Justice,” madde 38(1)b, <https://www.icj-cij.org/en/statute>, (Erişim tarihi 20.01.2020).