Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

53 TBB Dergisi 2021 (152) Hasan DURSUN diliğinden” (automatiques) uygulanır. Bununla birlikte, İdarenin para cezası 37 verebilmesi için zararın doğduğunu kanıtlamasına gerek yok- tur. Bundan başka, İdare, para cezasını kimi durumda sözleşmecinin üstlendiği yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini denetleyerek verebileceği gibi herhangi bir denetim yapmadan, örneğin, sözleşme- cinin hafif bir kusurunu gördüğünde de uygulayabilir. 38 İdarenin idari sözleşmeden kaynaklı olarak uygulayabileceği ikin- ci ceza türünü, “zorlayıcı” (coercitives) cezalar oluşturur. Gerçekten de kanun veya idari sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüğün yerine ge- tirilmemesinden dolayı idari para cezası veya sözleşmeyi fesih cezası- nın uygulanması gereksinimleri karşılayamamaktadır. Bu bağlamda idari sözleşmenin düzgün bir şekilde sürdürülmesinde kamu yararı- nın bulunması nedeniyle idari para cezası dışında başka yaptırımların da uygulanması gerekmektedir. Bu açıklamalardan anlaşılacağı üze- re zorlayıcı cezalar, idari sözleşmenin gereği gibi yürütülmediği du- rumlarda idari sözleşmenin etkin ve düzgün bir şekilde yürütülmesini sağlamak üzere idari para ve sözleşmeyi fesih cezaları dışında kalan cezalardır. 39 Kanun veya sözleşmeye dayalı bir yükümlülüğün ihlal edilmesin- den dolayı idari sözleşme hakkında zorlayıcı cezanın uygulandığı du- rumlarda, idare işletmeye geçici olarak el koymakta ve sözleşmecinin yerine geçerek hizmeti bizzat kendisi yürütmekte veya yürütülmesini üçüncü bir şahsa bırakmaktadır. 40 Sözleşmeye el konulması yaptırımı- nın uygulanması durumunda bütün maliyet ve riske, ilk sözleşmeci 37 Aslında idarenin, idari bir sözleşmeden dolayı para cezasını uyguladığı her du- rumda idari ceza gerçeği ile karşılaşılır. Örneğin, idari tedbir yaptırımı olarak ida- ri para cezasının uygulanması olanaklı değildir. Zira para cezası, hiçbir zaman bir tedbir veya önleme aracı olarak verilmez, yükümlülüğün ihlal edilmesinden do- layı verilir. Bir başka deyişle, kamu düzenin sağlanması gerekçesiyle uygulanan veya herhangi bir yükümlülüğün ihlal edilmediği durumda verilen para cezası, işin doğasına aykırıdır. 38 Krş. de Forges, s. 82- 83. 39 Krş. A.g.e., s. 83. 40 Bununla birlikte, Günday, İdarenin işletmeye geçici olarak el koyması durumun- da, imtiyaz sahibinin yerine geçeceğini ve hizmeti bizzat kendisinin yürüteceğini kabul etmekte, sözleşmenin üçüncü şahıs bir şahıs tarafından yürütülmesi esasını kabul etmemektedir. Bkz. Günday, İdare Hukuku, 2004, s. 310. Kanımızca, idari sözleşmeye ve bu arada imtiyaz sözleşmesine el konulması durumunda sözleş- menin yürütülmesinin İdare tarafından üçüncü bir kişiye bırakılmasını engelleyi- ci bir norm olmadığından yazarın görüşüne tam olarak katılamamaktayız.