Türkiye Barolar Birliği Dergisi 152.Sayı

62 İdari Sözleşmelerden Kaynaklanan Suç ve Cezalara Genel Bir Bakış suç ve cezaları ancak organik ve şekli bir ölçütle birbirinden ayrıldı- ğına göre idari suç ve cezalar da gerçek anlamda “suç” ve “ceza”nın kapsamına girer. Yine yukarıda belirtildiği üzere idari suç ve cezaların; halka yö- nelik idari suç ve cezalar ve disiplin suç ve cezaları şeklinde iki türü bulunmaktadır. Bu bağlamda idari ceza, yalnızca kamu görevlilerine uygulanan disiplin cezasını, bir başka deyişle, İdarenin iç bünyesin- de uygulanan cezaları değil, yalnızca kamu hizmetinden yararlanan kimseler için öngörülen cezaları da kapsar. Bu kapsamda idari ceza, örneğin; disiplin cezası olarak, idari sözleşmeden kaynaklanan ceza veya iznin iptali gibi İdareyle daha önceden ilişkisi bulunanlara uy- gulanabildiği gibi örneğin idari polis cezalarında olduğu gibi İdareyle daha önceden ilişki içerisinde olmayanlara da uygulanabilmektedir. 63 Yapılan bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere idari sözleşmeler- den kaynaklanan suç ve cezalar, disiplin suç ve cezalarının kapsamı- na girmektedir. Gerek Türk öğretisinde gerekse uygulamada disiplin suç ve cezalarının salt kamu görevlilerini ilgilendirdiği şeklinde bir algı bulunmaktadır. Bu algı hatalıdır. Disiplin suç ve cezaları yalnız- ca kamu görevlilerini ilgilendirmekle kalmamakta, bunun yanında mahkûmluk, öğrencilik, askerlik, idari sözleşme gibi kişinin idareyle arasında özel bir bağ bulunan her durumda da disiplin suç ve cezala- rıyla karşılaşılmaktadır. İdari suç ve cezanın, disiplin suç ve cezası alt kümesine giren idari sözleşmeden kaynaklanan suç ve cezada kanunilik ilkesinin uygulan- maması, olağan olarak karşılanamaz. Zira yukarıda bahsedildiği üze- re, idari sözleşmeden doğan ve idarenin uyguladığı cezalar, diğer idari cezalar ile aynı hukuksal sonucu taşımaktadır. Daha açık bir deyişle, nasıl ki verilen her cezada bir özgürlük sınırlanması olgusuyla karşı- laşılırsa idari sözleşmeden kaynaklı olarak verilen idari cezalarda da özgürlük sınırlanması olgusuyla karşılaşılır. Örneğin imtiyaz sözleş- mesinden kaynaklı olarak karşı âkide bir ceza uygulandığı takdirde cezanın muhatabının malvarlığı sınırlandırılmış olmakta, idari hizmet sözleşmesinin feshedilmesi durumunda kişinin çalışma özgürlüğü or- tadan kaldırılmaktadır. Bu yüzden idari sözleşmelerden kaynaklı di- İlkesi, s. 383 vd. 63 Delmas ve Teitgen, s. 18, 26.