Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

88 Yargıtay Kararları Işığında Suçüstü Halinde Şüphelinin Yakalanmasını Sağlamak Amacıyla ... dığı biçimde tutuklama kararı ve yakalama emri düzenlemesini ge- rektiren ve gecikmesinde sakınca bulunan bir durumun bulunması ve kolluğun Cumhuriyet savcısına veya amirlerine derhal başvurma ola- nağının bulunmaması gerekir. Bu durum, muhtemelen uygulamada- ki amacı göz önünde tutularak ‘tutuklama yakalaması’ 69 olarak tavsif edilmekte ve her halükarda suçüstü hali kapsamında değerlendirilme- mektedir. 70 PVSK md. 13 kolluğun yakalama yetkisi bakımından suçüstü kri- terini tespit etmiştir. Ancak, CMK md. 90, yakalama açısından suçüs- tü halini birinci ve ikinci fıkra ile sınırlı tutmuş, üçüncü fıkra ile ilgili böyle bir yetki vermemiştir. Kuşkusuz kolluğun karar olmaksızın ya- pacağı haller CMK 90/1’den ibaret değildir. İkinci fıkrada da gecikme- sinde sakınca bulunan hallere münhasır olmak üzere tutuklama kararı verilmesini gerektiren veya yakalama emri düzenlenmesini gerektiren hallerde yakalama yapabileceği düzenlenmiştir. Ancak, bu durum ha- liyle suçüstü kapsamında değerlendirilemez. Bu itibarla, her ne kadar PVSK m. 13’te suçüstü kavramı tanımlanmamış olsa da, kolluğun ya- kalama yetkisi bakımından her iki kanunu uyumlu bir biçimde değer- lendirmek gerekir. Öte yandan, CMK’dan farklı olarak, PVSK d. 13’te kuvvetli iz, eser ve emare diyerek CMK md. 90 çerçevesinde yakalama için aranan şüp- he eşiğinin kuvvetli şüphe olduğunu belirtmektedir. Anayasa md. 19 tutuklamaya ilişkin olarak kuvvetli belirtiyi esas almakla birlikte, ya- kalama için şüphe seviyesi ile ilgili açıkça bir kriter öngörmüş değildir. Ancak, Anayasa’daki “hakim kararı olmadan yakalama, ancak suçüs- tü halinde veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde yapılır, bunun şartlarını kanun gösterir” ifadesinin de kuvvetli belirtiyi öngördüğü kabul edilmektedir. Yenisey de yakalamada suçun işlendiği konusun- da çok kuvvetli bir şüphenin bulunmasını zorunlu görmektedir. 71 Ceza Muhakemesi Kanunu m. 90’ın mehazını oluşturan Alman Ceza Muhakemesi Kanunu § 127 bakımından ağırlıklı yaklaşımın kuv- 69 Feridun Yenisey/Ayşe Nuhoğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku, 6. baskı, Seçkin, Ankara 2018, s. 308. 70 Bahri Öztürk ve diğerleri, Nazari ve Uygulamalı, Ceza Muhakemesi Hukuku, An- kara 2020, s. 447, Veli Özer Özbek/ Koray Doğan/ Pınar Bacaksız, Ceza Muhake- mesi Hukuku, 12. Baskı, Ankara 2019, s. 259; Yıldız, 2009, s. 150 vd. 71 Feridun Yenisey, Kolluk Hukuku, 2. Baskı, İstanbul, 2015, s. 448.