Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

91 TBB Dergisi 2021 (153) Öznur SEVDİREN Bu durumda suçüstü halinin çok geniş bir biçimde değerlendiril- mesi başlı başına bir sakınca teşkil etmektedir. Suçüstü durumu ola- bildiğince geniş bir biçimde yorumlanmaktadır ve silah kullanma yet- kisinin esasen doğmadığı olaylara tatbik edilmektedir. Doğru’nun da isabetle belirttiği üzere, yakalama nedenleri ve kaçan kişiler arasında ayrım yapmadan kategorik olarak, kaçmakta olan herkese karşı güç kullanılması haklı olamaz. 81 Güç kullanılmasının somut olayda mutla- ka gerekli/zorunlu olması gerekir, bu gereklilik AİHM’ye göre dar bir biçimde yorumlanmalıdır. Mahkeme’nin son derece önemli Nachova ve diğerleri/Bulgaristan kararında, 82 AİHM yakalanacak kişinin yaşa- ma veya beden bütünlüğüne karşı tehdit teşkil etmediğinin bilinmesi ve isnat edilen suçun şiddet içermemesi halinde, ilgili kişinin kaçması ihtimaline rağmen, ölümcül güç kullanımının mutlaka gerekli olma- dığını belirtmiştir. 83 Diğer taraftan, kullanılan güç sadece mutlaka ge- rekli değil, ama yakalama amacıyla ‘orantılı/ölçülü’ olmalıdır. Keza, AİHM, dur ihtarına uymayarak kaçan kişilere dönük öldürücü güç kullanılması ile ilgili olarak kaçan kişinin yarattığı tehlike ve işlenen suçun niteliğinin de değerlendirilmesi gerektiğini belirtmektedir. 84 Yukarıda belirtildiği üzere, AİHM önüne gelen davalardaki verilerden yola çıkarak halihazırda Türkiye’deki kolluk mevzuatının ve uygula- masının bu yönden yeterli güvenceleri karşılamadığını halihazırda tespit etmiştir. 85 Bu yönüyle herhangi bir ayrım yapmaksızın suçüstü hallerinde silah kullanılmasının düzenlenmesi, Sözleşme hükümleri ve AİHM iç- tihadı ile uyumlu değildir. Nitekim, uygulamada da bu yönde veriler bulunmaktadır. Keza, Kanun’un son derece geniş düzenlemesi yargı pratiği açısından da önemli sonuçlar doğurmaktadır. Aşağıda tartı- şılacağı üzere, gereklilik testi aramaksızın kolluğa kaçan kişilere ateş etme yetkisi verilmesi hükmün ölçülülük ile ilgili düzenlemesini ilga etmektedir. Aşağıda, Yargıtay’ın suçüstü halinde kolluğa ilişkin öldü- rücü güç kullanma yetkisi ile ilgili kararlarına değinilecektir. kullanmaya yetkilidir. 81 Doğru 2018, s. 105. 82 Nachova ve diğerleri/Bulgaristan [BD], 4377/98, 06.07.2005. 83 Ibid., para. 94. 84 Makbule Kaymaz ve diğerleri/Türkiye, 651/10, 25.02.2014, § 101. 85 Hamiyet Kaplan ve diğerleri/Türkiye, 36749, 13.9.2005 (özet çeviri, s. 6), Erdoğan ve diğerleri/Türkiye, § 77.