Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

117 TBB Dergisi 2021 (153) Hakan KAŞKA açısından, mülga 1412 numaralı Kanun’un sulh ceza hâkiminin ceza kararnamesi ile ceza tayinine ilişkin hükümlerinin ve Alman Ceza Mu- hakemesi Kanunu’nun aynı husustaki hükümlerinin incelenmesi ge- rekmektedir. Mülga 1412 numaralı Kanun m. 386/2’ye göre, sulh ceza hâkiminin ceza kararnamesi ile hükmedilebilecek hapis cezası, ancak üç aya kadar hafif hapis cezasıydı. 26 Öğretide, 1412 numaralı Kanun m. 386/2’deki sarih hüküm dolayısıyla ceza kararnamesi ile hapis ceza- sına hükmedilemeyeceği ifade edilmiştir. 27 Alman Ceza Muhakemesi Kanunu m. 407’ye göre, ceza kararnamesi ile bir seneye kadar hürriye- ti bağlayıcı ceza tayin edilebilmekte, ancak bunun için sanığın müda- fiinin bulunması ve cezanın infazının ertelenmesi koşullarının varlığı gerekmektedir. 28 Anlaşılabileceği üzere, üst sınırı iki yıla kadar hapis cezasını gerektiren suçlarda, bunların hafif suçlar olduğu gerekçesiy- le basit muhakemenin uygulanması, daha da tehlikelisi, sonuç ceza- nın iki yıl hapis cezasının üstünde olabilmesi ihtimalinin bulunması, 29 // 3. Ceza kararnamesine konu olabilecek yaptırımlar, hürriyeti bağlayıcı ceza dışında para cezası ile hak kaybıyla sınırlı tutulmalıdır.” Karar için bk. https:// www.hsk.gov.tr/Eklentiler/Dosyalar/54370cd3-0c43-4bd5-93b6-36ac3095473d. pdf, Erişim Tarihi: 28.03.2020. 26 Mülga 765 numaralı Türk Ceza Kanunu’na göre, hafif hapis cezası, kabahatler için söz konusu olabilen ve şahsi hürriyeti kısıtlayan bir cezadır. Bu cezanın infazı için bk. Mülga 765 numaralı Kanun m. 21-23 ve m. 21’in atfı dolayısıyla m. 13. 27 Yaşar, s. 2468. 28 Alman Ceza Muhakemesi Kanunu m. 407/2 – “(2) Ceza kararnamesi ile sadece aşağıdaki yaptırımlara tek başına veya yan yana hükmedilebilir; 1. para cezası, ceza kaydı koyarak ikaz, sürme yasağı, mülkiyetin devlete geçmesi, müsadere, imha etme, kullanılmaz hâle getirme, hükmün ilanı ve bir hükmî şahıs veya şa- hıslar birliği hakkında verilmiş olan mahkûmiyet veya para yaptırımı, 2. yasakla- manın iki seneden fazla olmaması koşulu ile, sürücü belgesinin geri alınması. 2a. her türlü hayvan veya belli bir cins hayvan sahibi olmaktan veya bakmaktan veya mesleki bir bağlantı kurmaktan bir seneden üç seneye kadar yasaklanması veya 3. cezadan sarfınazar edilmesi. // Sanığın müdafii bulunuyorsa, infazı tecil edilmek şartı ile, bir seneye kadar hürriyeti bağlayıcı ceza da tayin edilebilir.” Madde için bk. Yenisey/Oktar, s. 456, 457. 29 Buna karşılık, sulh ceza hâkiminin ceza kararnamesi ile ceza tayinine ilişkin hü- kümlerde, sonuç ceza açısından bir sınır düzenlenmişti. Kunter, s. 810, 811, kn. 428; Değirmenci, s. 40. Basit muhakemede ise bu muhakemenin uygulanmasına karar verilebilecek suçlar açısından, kanundaki soyut cezaya göre bir belirleme yapılmıştır. Bu durumda, cezanın artırılmasına ve indirilmesine ilişkin hükümle- rin, belirlemede nazarı itibara alınmayacağı şeklindeki görüş kabul edildiğinde, sonuç ceza, belirtilen soyut cezadan daha fazla olabilecektir. Örneğin, TCK m. 125/1’de düzenlenen hakaret suçunun basit hâli için kanundaki soyut ceza, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. TCK m. 125/4’ye göre, hakaret suçunun alenen işlenmesi hâlinde ceza altıda biri oranında artırılır. Anlaşılabi- leceği üzere, bu görüşe göre, hakaret suçunun, TCK m. 125/1’deki basit hâlinde