Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

128 (Olan ve Olması Gereken Açısından) Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Basit Muhakeme rilmiş olması, esasa ilişkin bir meseledir. Ayrıca usulün, kelime anlamı itibarıyla, kaideleri, hükümleri, normları ifade ettiği düşünüldüğünde, bunun, hukuk kelimesi ile aynı anlamda olması söz konusudur. 57 Bu nedenle, usul yerine yalnızca hukuk denilmesi iktifa edecektir. Usul kelimesinin sözlük anlamında, asıl kelimesinin çoğulu olduğunun be- lirtilmesinden ve asılın da esas ile aynı anlamda olmasından hareket edildiğinde, hukuk kelimesinin hem usulü hem esası ifade etmek için yeterli olduğu anlaşılmaktadır. Sonuç olarak, bu muhakeme türünün adlandırılmasında usul ibaresi kullanılmamalıdır. 58 Açıklanan gerekçeler doğrultusunda, muhakeme türüne ilişkin isabetli/doğru adlandırma, kanaatimizce, basit muhakeme şeklinde olmalıdır. Basit muhakeme ile birlikte, CMK’nın kapsamında artık bir- den fazla muhakeme türü bulunduğu ileri sürülerek, kanunun adının Ceza Muhakemeleri Kanunu olması gerektiği iddia edilebilir. Bahis konusu iddiaya karşılık, CMK için TBMM Adalet Komisyonu’nun CMK Tasarısına İlişkin Raporundaki şu ifadelerin zikredilmesi iktifa edecektir: “ Muhakeme kavramı yerine “muhakemeler” denmesi de doğru de- ğildir. Bu nedenle burada çeşitli somut faaliyetler değil, onların hepsini ifade eden tek, soyut bir kavram kullanılmalıdır. Nasıl cezalar hukuku denmiyorsa, burada da, ceza muhakemeleri yerine ceza muhakemesi denmesi bilimsel bir tercihtir. ” 59 II. BASİT MUHAKEMENİN UYGULANABİLİRLİK ALANI Basit muhakemenin uygulanabilip uygulanamayacağı hâllerin tespitinde bir tereddüt söz konusu olduğunda, benimsenmesi gere- ken genel bir görüş olup olmayacağı hususu, tartışılması gereken bir 57 Kunter, s. 8, kn. 3. 58 Bu hususta, TBMM Adalet Komisyonu’nun CMK Tasarısına İlişkin Raporundaki şu ifadelerin zikredilmesi önem arz etmektedir: “Muhakeme hukukunun sadece formalitelerden ibaret olmadığını, maddi içeriğinin de bulunduğunu belirtmek üzere “Muhakeme Hukuku” tabiri kullanılmalıdır. Usul; kurallar, hükümler, normlar anlamına geldiğinden ve bu da hukuktan başka bir şey olmadığından, hem “usul” hem “hukuk”tan söz edilmesi mantıklı değildir. Muhakeme hukuku, muhakeme normlarının bütünü demek olduğundan, muhakeme hukuku tabiri için normları ayrıca belirtmeye ve dolayısı ile usul kelimesini kullanmaya gerek yoktur. Aynı nedenle muhakeme faaliyetini düzenleyen kanunu da “Muhakeme Kanunu” yerine Muhakeme Usulü Kanunu olarak isimlendirmek doğru değil- dir”. Rapor için bk. Şahin, Şerh, s. 78, 79. 59 Şahin, Şerh, s. 79.