Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

138 (Olan ve Olması Gereken Açısından) Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Basit Muhakeme yadaki suçun, basit muhakeme kapsamında olduğu ve mahkemeler tarafından mahkûmiyet hükmü kurulacağı varsayıldığında, birindeki hükümde 1/4 oranında indirim yapılamayacak, diğerinde ise yapıla- bilecektir. Kanaatimizce basit muhakeme açısından kabul edilen 1/4 oranındaki indirimin herhangi bir hukuki mesnedi bulunmadığı gibi, 75 belirtildiği üzere adaletsizliklere sebebiyet veren bu indirime ilişkin düzenlemenin ilga edilmesi gerekmektedir. IV. BASİT MUHAKEMENİN UYGULANMASININ KOŞULLARI 1. Hüküm Kuracak Mahkemenin Asliye Ceza Mahkemesi Olması Basit muhakemenin uygulanmasına yalnızca asliye ceza mahke- mesi tarafından hüküm kurulabilecek bir dosya ile ilgili olarak ve bu mahkeme tarafından karar verilebilecektir. Asliye ceza mahkemesi, basit muhakemenin uygulanmasına karar vermek bakımından takdir yetkisini haizdir. 76 Belirtilmelidir ki, 1982 Anayasası m. 141/3’teki 77 ve CMK m. 34/1’deki 78 amir hükümler gereğince, asliye ceza mahkeme- sinin, basit muhakemenin uygulanması yönündeki kararını gerekçeli 75 Öğretide Centel/Zafer, 1/4’lük ceza indiriminin, “savunma hakkının sınırlandı- rılmasının, tanıklara soru sorma hakkından, çelişmeli ve aleni yargılamadan vaz- geçilmesinin yani adil yargılanma kapsamındaki bu haklardan vazgeçilmesinin ödülü olarak öngörülmüş olduğu izlenimi” uyandırdığını ifade etmektedir. Bk. Centel/Zafer, s. 1029; “Yani çelişme ve silahların eşitliğinden vazgeçilmesi(ne) … karşılık cezada dörtte bir oranında indirime gidilmektedir”. Bk. Murat Balcı, “Ceza Muhakemesi Hukukunun Temel İlkeleri Işığında Seri ve Basit Muhakeme Usulü”, 10 Şubat 2020 Pazartesi Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer 102 Yaşında Teb- liğler, Editörler: Murat Balcı/Handan Oruç Ömeroğlu/Hüseyin Şık/Hüseyin Ay- dın/Destan Çakıroğlu/Alev Özeroğlu/Şölen Çakıroğlu, Adalet Yayınevi, Ankara 2020, s. 78. 76 Değirmenci, s. 38, 45; Aldemir, s. 314, 315 (Yazar, mahkemece bu hususta bir karar verilmeden basit muhakemenin uygulanmasına geçilemeyeceğini ifade etmekte- dir. Bk. Aldemir, s. 315.); Kızılarslan, s. 1914 (Yazar, bu hâliyle basit muhakemenin ihtiyari bir karakter taşıdığını ifade etmektedir. Bk. Kızılarslan, s. 1914.); Kezer, s. 105. Öğretide Kızılarslan, asliye ceza mahkemesinin, basit muhakemenin uy- gulanmasına karar verirken, Cumhuriyet savcısının da görüşünün alınmasının uygun olacağını ifade etmektedir. Bu görüşünün gerekçesi olarak, Cumhuriyet savcılarının açtıkları davaları takiplerinin ve bu davalara katılımlarının engellen- memesi gerektiğini ileri sürmektedir. Bk. Kızılarslan, s. 1948. 77 1982 Anayasası m. 141/3 – “Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli ola- rak yazılır”. 78 CMK m. 34/1 – “(1) Hâkim ve mahkemelerin her türlü kararı, karşı oy dâhil, ge- rekçeli olarak yazılır”.