Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

139 TBB Dergisi 2021 (153) Hakan KAŞKA olarak vermesi gerekmektedir. Burada bir mesele teşkil edecek husus, mahkemenin, basit muhakemenin uygulanması yönündeki kararı- nın gerekçesinin içeriğidir. Öğretide mahkemenin vicdani kanaatinin oluşması için ayrıca delil ikamesine ihtiyaç duyulmayan durumlar- da basit muhakemenin uygulanması kararının verilebileceği ifade edilmiştir. 79 Bu koşul, basit muhakemenin uygulanmasındaki ceza miktarı koşulu ile ilgilidir. Şöyle ki, basit muhakeme, ancak adli para cezasını ve/veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda uygulanabilecektir. 5235 numaralı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Gö- rev ve Yetkileri Hakkında Kanun m. 11 hükmüne göre, 80 bu tür suç- larda dava asliye ceza mahkemesinde görülecektir. Sonuç itibarıyla, basit muhakemeye, ancak asliye ceza mahkemesi tarafından hüküm kurulabilecek bir dava ile ilgili olarak ve bu mahkeme tarafından ka- rar verilebilecektir. 81 79 Değirmenci, s. 45. 80 5235 numaralı Kanun m. 11 – “Kanunların ayrıca görevli kıldığı hâller saklı kal- mak üzere, sulh ceza hâkimliği ve ağır ceza mahkemelerinin görevleri dışında kalan dava ve işlere asliye ceza mahkemelerince bakılır”. Aynı Kanun’un 12. mad- desinde, ağır ceza mahkemesinin görevi ise şu şekilde belirtilmiştir: “Kanunların ayrıca görevli kıldığı hâller saklı kalmak üzere, Türk Ceza Kanunu’nda yer alan yağma (m. 148), irtikâp (m. 250/1 ve 2), resmî belgede sahtecilik (m. 204/2), ni- telikli dolandırıcılık (m. 158), hileli iflâs (m. 161) suçları, Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap Dördüncü Kısmının Dört, Beş, Altı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar (318, 319, 324, 325 ve 332’nci maddeler hariç) ve 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun kapsamına giren suçlar dolayısıyla açılan davalar ile ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve on yıldan fazla hapis cezalarını gerektiren suçlarla ilgili dava ve işlere bakmakla ağır ceza mahkeme- leri görevlidir. Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay’ın yargılayacağı kişilere ilişkin hükümler, askerî mahkemelerin görevlerine ilişkin hükümler ile çocuklara özgü kovuşturma hükümleri saklıdır”. Bu durumda, on yıldan fazla hapis cezasını ge- rektiren suçlara ilişkin davalar ağır ceza mahkemelerinde görüleceğine göre, on yıldan az, keza, basit muhakeme açısından bakıldığında, iki yıl ve daha az hapis cezasını gerektiren suçlara ilişkin davalar, asliye ceza mahkemesinde görülecek- tir. 81 Öğretide Karakehya/İnce Tunçer’e göre, kanuni düzenlemede açıkça asliye ceza mahkemesi zikredildiği için yargılanacak kişilerin niteliğinden kaynaklı olarak, normalde asliye ceza mahkemesinde görülecek olan ve basit muhakemenin uy- gulanmasının diğer koşullarını sağlayan bir uyuşmazlığı çözme görevinin ilk de- rece mahkemesi olarak Yargıtay’ın ilgili ceza dairesine veya Yüce Divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesi’ne verildiği hâllerde, bu mahkemelerin, basit muhakemenin uygulanmasına karar vermesi mümkün değildir. Bk. Karakehya/İnce Tunçer, s. 116.