Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

141 TBB Dergisi 2021 (153) Hakan KAŞKA suretiyle belirtildiği hâlde, basit muhakemede yalnızca suçun kanuni tanımında gösterilen soyut ceza bakımından bir belirleme yapılmış- tır. 85 Buna göre, suçun kanuni tanımında gösterilen soyut ceza, adli para cezası ve/veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezası olmalıdır. Ve/veya şeklindeki bağlaç kullanımından hareket edildi- ğinde, basit muhakemenin uygulanmasına karar verilebilecek suçlar, • yalnızca adli para cezasını gerektiren suçlar, • üst sınırı iki yıl veya daha az süreli olması koşuluyla yalnızca ha- pis cezasını gerektiren suçlar, • adli para cezası ile üst sınırı iki yıl veya daha az süreli olması koşu- luyla hapis cezasının seçenek olarak öngörüldüğü suçlar, • adli para cezası ile üst sınırı iki yıl veya daha az süreli olması koşu- luyla hapis cezasının birlikte öngörüldüğü suçlar olabilir. 86 Öğretide hapis cezasının üst sınırına ilişkin belirlemede, 5235 nu- maralı Kanun m. 14 87 hükmünün kıyasen uygulanması ve suçun daha az veya daha fazla cezayı gerektiren nitelikli hâllerinin göz önüne alınmaması gerektiği ifade edilmektedir. 88 Aynı görüşe göre, eğer söz konusu hâller açısından bağımsız bir ceza öngörülmüşse basit muha- kemenin uygulanabilip uygulanamayacağı belirlenirken artık bu ceza nazarı itibara alınmalıdır. 89 Kanaatimizce, nitelikli hâller açısından ba- ğımsız bir cezanın öngörüldüğü hâllerin âdeta bağımsız bir suç vasfı varmış gibi düşünülmemeli, nitelikli hâller karşılığında bağımsız bir 85 Kızılarslan, s. 1913; Kezer, s. 74, 110; Çınar, s. 56; Değirmenci, s. 40, 43; Yılmaz/ Apiş, s. 88. 86 Aldemir, s. 303; Değirmenci, s. 43. 87 5235 numaralı Kanun m. 14 – “Mahkemelerin görevlerinin belirlenmesinde ağır- laştırıcı ve hafifletici nedenler gözetilmeksizin kanunda yer alan suçun cezasının üst sınırı göz önünde bulundurulur”. 88 Şahin/Göktürk, Ceza Muhakemesi Hukuku –I–, s. 247; Karakehya/İnce Tunçer, s. 118; Aldemir, s. 303; Değirmenci, s. 43. Öğretide Aldemir’in verdiği bir örneğe göre, hakaret suçu, TCK m. 125/1’e göre, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasını gerektirmektedir. TCK m. 125/4’e göre, hakaretin alenen işlenme- si hâlinde, bu ceza altıda biri oranında artırılacaktır. Mamafih, hakaret suçunun basit muhakeme kapsamında olması nedeniyle, daha fazla ceza verilmesini ge- rektiren nitelikli hâl olarak, TCK m. 125/4 dikkate alınmaksızın, suçun alenen işlenmesi hâlinin de basit muhakeme kapsamında olduğu kabul edilmelidir. Bk. Aldemir, s. 303. 89 Şahin/Göktürk, Ceza Muhakemesi Hukuku –I–, s. 247; Karakehya/İnce Tunçer, s. 118; Değirmenci, s. 43.