Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

148 (Olan ve Olması Gereken Açısından) Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Basit Muhakeme dolayısıyla cezada indirim yapılacaksa bu da yapılarak sonuç ceza be- lirlenecektir. 101 Daha sonra ise belirlenen sonuç ceza üzerinden, CMK m. 251/3’ün son cümlesine binaen, 1/4 oranında indirim yapılacaktır. Mahkemenin bu indirim bakımından takdir yetkisi bulunmamaktadır; diğer deyişle, mahkemenin mezkûr indirimi yapması mecburidir. 102 Burada tartışılması gereken bir mesele de mahsup hükümlerinin uy- gulanması gerektiği hâllerde hükmün nasıl kurulacağıdır. Mahsup, ce- zanın, ceza infaz kurumunda çektirilmesi ile ilgili bir müessese olduğu için kanaatimizce öncelikle CMK m. 251/3’e göre sonuç ceza 1/4 ora- nında indirilecek, daha sonra ise mahsup hükümleri uygulanacaktır. 103 Mahkeme, basit muhakeme sonucunda mahkûmiyet hükmü kur- duğu takdirde, hükmün içeriğini oluşturan ceza için kısa süreli hapis cezasının seçenek yaptırımlara çevrilmesi veya hapis cezasının ertelen- mesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması müesseselerinden birinin uygulanmasına karar vermesi mümkündür. Basit muhakeme sonucunda mahkûmiyet hükmü kurulduğu takdirde, bu müessesele- rin uygulanması açısından tartışılması gereken üç husus bulunmak- tadır. İlk olarak, Yargıtay kararlarında mezkûr müesseseler arasında, bunların uygulanması bakımından bir öncelik-sonralık ilişkisi bulun- duğu ifade edilmiştir. Buna göre, öncelikle, hükmün açıklanmasının geri bırakılması ve hapis cezasının ertelenmesi müesseselerinin uy- gulanması denenecek, uygulanamamışsa; ancak bunlardan sonra kısa süreli hapis cezasının seçenek yaptırımlara çevrilmesine karar veri- lebilecektir. 104 İkinci olarak, bu müesseselerin objektif koşullarından 101 TCK m. 61/5 – “(5) Yukarıdaki fıkralara göre belirlenen ceza üzerinden sırasıyla … ile takdiri indirim nedenleri uygulanarak sonuç ceza belirlenir”. Aksi yönde görüş için bk. Karakehya/İnce Tunçer, s. 151. 102 Aldemir, s. 322, 332. 103 Öğretide Kızılarslan’ın, “Hâkim mahkûmiyet hükmünü kurarken, temel ceza ve yaptırım türlerini belirledikten sonra, 1/4 oranında indirim yapmak suretiyle ni- hai cezayı belirleyecektir. Bu belirlediği nihai cezaya, kanundan doğan sonuçları ve tüm lehe hükümleri ayrıca uygulayacaktır” ifadesiyle, aynı görüşte olduğu ile- ri sürülebilir. Bk. Kızılarslan, s. 1950, 1951. 104 Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 25.09.2012 tarihli, Esas: 2012/9-7, Karar: 2012/1783 numaralı karar, “Sanık hakkında sonuç cezanın tayininden sonra hükmolunan ce- zanın iki yıl veya daha az süreli hapis cezası veya adli para cezası olması hâlinde, öncelikle yasal bir zorunluluk olarak 5271 sayılı Kanun’un 231. maddesinin 5-14. fıkralarında düzenlenmiş bulunan hükmün açıklanmasının geri bırakılması ko- şullarının bulunup bulunmadığı değerlendirilecek, olumsuz sonuca ulaşıldığı takdirde, cezanın kişiselleştirilmesine ilişkin 5237 sayılı Kanun’un 50 ve 51. mad- deleri yönünden bir değerlendirme yapılabilecektir …”; Yargıtay 12. Ceza Dairesi,