Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

149 TBB Dergisi 2021 (153) Hakan KAŞKA olan cezanın miktarının belirlenmesinde, CMK m. 251/3’e göre uy- gulanacak olan 1/4 oranındaki indirim yapılmadan önceki mi yoksa 1/4 oranındaki indirimden sonraki miktarın mı dikkate alınacağı be- lirlenmelidir. Kanaatimizce, TCK m. 49/2’de hükmedilen, 105 yine TCK m. 51/1’de mahkûm edilen, 106 CMK m. 231/5’te ise hükmolunan 107 tabiri yer aldığı için bu müesseseler için ceza miktarı koşulu belirlenirken, 1/4 oranındaki indirim yapılmadan önceki miktar dikkate alınmalı- dır. Üçüncü olarak, bu müesseselerin sübjektif koşulu niteliğinde olan, örneğin hükmün açıklanmasının geri bırakılmasındaki mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması, basit muhakemede bir duruşma söz konusu olmadığı için tespit edilemeyecektir. Keza, hapis cezasının ertelenmesinde, benzer bir koşul olarak, sanığın, suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması, basit muhakemede, bu şekilde bir yargılama süreci olmadığı için tespit edilemeyecektir. Hakeza, kısa sü- reli hapis cezasının seçenek yaptırıma veya tedbirlere çevrilebilmesi için sanığın, duruşma/yargılama sürecindeki tutum ve davranışları nedeniyle mahkemede tekrar suç işlemeyeceği kanaatinin oluşması, basit muhakemede, bir duruşma veya yargılama süreci söz konusu olmadığı için tespit edilemeyecektir. Hâliyle bu durum da basit muha- keme açısından bir mesele teşkil etmektedir. 108 05.03.2012 tarihli, Esas: 2012/8513, Karar: 2012/6140 numaralı karar, “03.10.2006 tarihli oturumda emekli ve aylık geliri 650 TL olduğu tespit edilen sanık hakkında hapis cezasını ertelemenin lehe olduğu gözetilmeden, hürriyeti bağlayıcı cezanın adli para cezasına çevrilerek karar verilmesi …” naklen, M. Emin Artuk/Ahmet Gökcen/M. Emin Alşahin/Kerim Çakır, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. bas- kı, Adalet Yayınevi, Ankara 2020, s. 857, dn. 111; Aynı yönde bk. Değirmenci, s. 46. 105 TCK m. 49/2 – “(2) Hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, kısa süreli hapis cezasıdır.”; TCK m. 50/1 – “(1) Kısa süreli hapis cezası, suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve su- çun işlenmesindeki özelliklere göre; … çevrilebilir”. 106 TCK m. 51/1 – “(1) İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis ceza- sına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. …”. 107 CMK m. 231/5 – “(5) Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise; mah- kemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. …”. 108 Aynı yönde bk. Çınar, s. 64; Öztekin, “Türk Ceza Muhakemesinde Basit Yargıla- ma Usulü”.