Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

152 (Olan ve Olması Gereken Açısından) Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Basit Muhakeme namesi ile ceza tayininde aynı durumda duruşma açılması, mahke- menin takdir yetkisini haiz olduğu anlamı çıkmayacak şekilde, bilakis mahkemenin, bu durumda mecburi olarak duruşma günü belirleye- ceği şeklinde düzenlenmişti. 115 Keza, Alman Ceza Muhakemesi Kanu- nu m. 408/3’te, hâkimin, duruşmasız karar vermeyi sakıncalı görmesi veya ceza kararnamesi verilmesi talebindeki hukuki nitelendirmeden farklı veya talep edilen yaptırımdan farklı bir karar vermek istemesi; ama Savcılığın talebinde direnmesi hâlinde, ceza kararnamesi ile karar verilemeyeceği ve duruşma açılacağı, hâkimin, bu hususta takdir yet- kisini haiz olduğu anlamı çıkacak şekilde değil, bilakis mahkemenin, buna mecbur olduğu şeklinde ifade edilmiştir. 116 Asliye ceza mahkemesinin, CMK m. 251/6 hükmü açısından tak- dir yetkisini kullanırken, ona yol gösterebilecek hususlar, sanığa isnat olunan suçun karmaşık olarak nitelendirilmiş olması, delillerin şüphe- yi giderecek güçte olmaması şeklinde ifade edilebilir. 117 VI. BASİT MUHAKEMENİN UYGULANMASI ÜZERİNE VERİLEN HÜKME KARŞI GELME CMK m. 252/1’de, basit muhakemenin uygulanması üzerine veri- len hükümlere karşı itiraz edilebileceği ve süresi içinde itiraz edilme- yen hükümlerin kesinleşeceği hükmü bulunmaktadır. 118 Madde gerek- 115 Yaşar, s. 2475. Mülga 1412 numaralı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun bu hususu düzenleyen 387. maddesinin başlığı, Duruşma yapılmamasının mahzurlu görülmesiydi. Madde hükmü ise “Sulh hâkimi evvel emirde duruşma yapmaksı- zın ceza tertibini mahzurlu görürse işin duruşması için bir gün tayin eder” şeklin- deydi. Yüklemden hareket edildiğinde, mahkemenin, bu hususta takdir yetkisini haiz olmadığı, bilakis duruşma günü tayin etmeye mecbur olduğu anlaşılmakta- dır. 116 Alman Ceza Muhakemesi Kanunu m. 408/3 – “(3) Ceza kararnamesi verilmesin- de sakınca yoksa, hâkim savcılığın talebine uyar. Hâkim eğer duruşmasız karar vermeyi sakıncalı görüyorsa veya ceza kararnamesi verilmesi talebindeki hukuki nitelendirmeden ayrılmak veya talep edilenden başka bir müeyyide belirlemek ister, ana Savcılık talebinde direnirse, ceza kararnamesi ile karar vermez ve du- ruşma açar. …”. Madde hükmü için bk. Yenisey/Oktar, s. 458. 117 Yaşar, s. 2475; Öğretide Şahin/Göktürk, örneğin, mahkemenin, tarafların yazılı olarak sundukları beyan ve savunmaların veya talep üzerine kurum ve kuruluş- lardan gelen belgelerin oluşturduğu izlenim dolayısıyla muhakemeye genel hü- kümlere göre devam edebileceğini ifade etmektedir. Şahin/Göktürk, Ceza Muha- kemesi Hukuku – II –, s. 210; Çınar, s. 57. 118 CMK m. 252/1 – “(1) 251’inci madde uyarınca verilen hükümlere karşı itiraz edi- lebilir. Süresi içinde itiraz edilmeyen hükümler kesinleşir”; 1412 numaralı Kanun