Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

203 TBB Dergisi 2021 (153) Buket DENİZ Hizmet kusuru, nesnel bir niteliktedir. Haksız fiil bakımından bi- reyler açısından söz konusu olan kin, garez, husumet gibi dürtülerle ortaya çıkan ya da ihmal, tedbirsizlik, dikkatsizlik gibi beşeri zaaflarla ortaya çıkan sübjektif nitelikli bir kusur değildir. Hizmetin kendisin- de görülen düzensizlik, bozukluk, aksaklık, eksiklik gibi durumlardan kaynaklanan objektif nitelikli bir kusurdur. 41 Hizmet kusuru dendiğinde, özel hukuktaki haksız fiil bakımından şart olan kusurdan farklı, bağımsız, özerk bir kusur akla gelir. Bu ku- sur, idarenin kusuru olması bakımından kamu hukukuna ve idare hu- kukuna özgü, otonom ve orijinal bir kusur türüdür. 42 Devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin bireylerin zararını tazmin etmeleri için aranan şartlardan biri olup özel hukuktaki sübjektif ve psikolojik anlamından farklıdır. 43 Hizmet kusuruna dayanan kusurluluk asli ve birincil bir sorumlu- luktur. Çünkü hizmet kusuru sonucu meydana gelen zarar nedeniyle, zarar gören kişi doğrudan idare aleyhine dava açabilir. Bu durum ki- şiler bakımından özel hukuktaki kusur sorumluluğuna kıyasla daha güvencelidir. Çünkü hizmet kusurunun varlığı halinde kusur kamu görevlisinden dahi kaynaklansa idare Borçlar Kanunu’nun 55. mad- desindeki kurtuluş beyyinelerini ileri sürerek sorumluluktan kurtula- maz. 44 Hizmet kusuru, soyut, objektif ve anonim bir kusurdur. Hizmet kusuru idarenin kusuru olduğu için kişileştirilemeyen veya kişiselleş- tirilmesi gerekmeyen kişilik dışı bir kusurdur. Esasında idari faaliyetin beşeri unsurunu oluşturan kamu görevlilerinin davranışlarından kay- naklanmasına rağmen belirli bir kamu görevlisine ya da görevlilerine atfedilemeyen ve atfolunması da gerekmeyen bir kusurdur. Zira olay araştırıldığında kusuru bulunan kamu görevlileri belirlenebiliyorsa dahi, aslen idare için sorumluluğa yol açan bir kusurdur. Diğer bir de- yişle, idarenin kamu görevlilerinin kişisel kusurlarından sorumluluğu ikincil ya da dolaylı bir sorumluluk değildir. 45 41 Akyılmaz, Sezginer, Kaya, s. 160. 42 Akyılmaz, Sezginer, Kaya, s. 160. Kalabalık, s. 532. 43 Onar, s. 1695. Sancakdar, Us, Kasapoğlu Turhan, Önüt, Seyhan, s. 755. 44 Kalabalık, s. 531. Sancakdar, Us, Kasapoğlu Turhan, Önüt, Seyhan, s. 755. Onar, s. 1696. Özay, s. 836. 45 Akyılmaz, Sezginer, Kaya, s. 161. Kalabalık, s. 531. Sancakdar, Us, Kasapoğlu Tur-