Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

211 TBB Dergisi 2021 (153) Buket DENİZ delilleri bulması çoğu zaman çok güçtür ve sadece kendisinin sundu- ğu delillerle davayı kazanması zor olacağı için hâkim resen araştırma yetkisi ile donatılmıştır. 72 Dolayısıyla hizmet kusurunun tespiti nokta- sında, zarar gören zarara sebep olan eylem ve durumları tam olarak bilemiyor ya da tespit edemiyorsa bile idari yargı yeri kendiliğinden zarara sebep olan ve sorumluluk doğuran hususları araştıracaktır. Kusur karinesi ise, “ hâkimin farklı ipuçlarından yola çıkarak kesin olarak bilinmesi imkânsız nitelikteki bir kusurun varlığını ortaya çıkarma- ya yönelik mantıksal işlem ” olarak ifade edilmektedir. İdarenin kusuru- nun varlığının ispatlanmasının gerçekten zor olduğu bazı durumlarda kusurlu olduğu yönünde bir karine kabul edilerek ispat güçlüğünün aşılması mümkündür. Kusur karinesi, idari yargı içtihatları ile ortaya çıkan “fiili bir karine” olup idare tarafından aksi ispat edilebilen bir ka- rine olması nedeniyle aynı zamanda “adi bir karine”dir. Kusur karine- si yargılamanın tarafları arasında eşitsizliği dengeleme amacı gütmesi nedeniyle adil yargılanma ilkesine de hizmet eder. Günümüzde kamu hizmetlerinin giderek genişlemesi ve çeşitlenmesi bakımından zarar görenin zararını ispatlamasının giderek zorlaştığı göz önünde tutul- duğunda, uyuşmazlıkların çözümü noktasında kusur karinesi önem kazanmaktadır. 73 Fransız Danıştayı özellikle iki alanda kusur karinesini uygulamış- tır. Bunlardan biri kamusal tesislerden yararlananların uğradıkları kazalar; diğeri ise tedavi hizmetleri esnasında anormal ve beklenme- dik durumların ortaya çıkmasıdır. Türk Danıştay’ı ise kararlarında kusur karinesine başvurmamakta, bunun yerine idarenin kusursuz sorumluluğuna dayanmaktadır. 74 Kanımızca, kusursuz sorumluluk ilkesinin kusur sorumluluğuna göre ikincil nitelikli olması nedeniyle, Danıştay’ın öncelikle kusur karinesine başvurarak idarenin kusurlu sorumluluğu çerçevesinde uyuşmazlığa çözüm getirmesi daha yerin- de olacaktır. 72 Mahmut Ceylan, İdari Yargıya Hâkim Olan İlkeler, On İki Levha Yayıncılık, İstan- bul, 2017, ss. 106-108. 73 Emine Cin Karagöz, “İdarenin Sorumluluğunda Karine Kavramı, Uygulama Ala- nı ve Yargısal Denetimi”, Terazi Hukuk Dergisi , Cilt: 13, Sayı: 148, Aralık 2018, ss. 47-48. 74 Kalabalık, s. 538.