Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

302 Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Hükümsüz Evlilik Sözleşmelerinin Boşanmanın Eşler ... leşmesi olarak nitelendirilen anlaşmalara geçerlilik tanıması tasavvur edilemez. Kesin hükümsüz olduğu sonucuna varılan sözleşme, somut boşanma uyuşmazlığına yönelik olmayıp genel niteliklidir. 14 Müstak- bel ve somut uyuşmazlığa yönelik boşanmanın sonuçlarını düzenleyen sözleşme, kapsamına göre MK m. 166/III veya m. 184/b. 5 çerçevesinde değerlendirilmek gerekir. II. İNGİLİZ HUKUKUNDAKİ GELİŞİM 1. Genel Olarak 23.5.1973 tarihli Evlilik Davaları Kanunu ( the Matrimonial Causes Act ) boşanmaya hükmederken hâkime eşlerin malvarlıkları üzerinde geniş bir takdir yetkisi tanımıştır (m. 21-24). 15 Her ne kadar Kanun’un 25. maddesi hâkimin dikkate alacağı birtakım ölçütleri içerse de takdir 14 Karş. Bu durumda dahi uyuşmazlık tarihinde yürürlükteki mevzuat çerçevesin- de hâkimin onayına ilişkin hükümlerin uygulanacağı yönünde: Praz, N. 89 vd.; Peter Breitschmid, “Scheidungsplanung”? Fragen um “Scheidungskonventionen auf Vorrat” ”, AJP, 1999, s. 1607, JdT 2004 I 407; JdT 1997 I 131; İFM, 12.01.2016, 5A_501/2015 (Swisslex); İFM, 21.06.2011, 5A_40/2011 (Swisslex). İsviçre Federal Mahkemesi’nin bu biçimdeki sözleşmelerin hâkimin onayına tâbi olduğuna karar verdikten sonra işlemin içeriğine ilişkin ayrıntılı değerlendirme yapmaya gerek görmediği görüşünde: Heinz Hausheer, “Neuere bundesgerichtliche Rechtsprec- hung zu Umfang und Grenzen der Privatautonomie im Familienrecht: insbeson- dere zu Unterhaltsvereinbarungen ohne konkreten Scheidungshorizont, zum Vorsorgeausgleich und zur Wahlfreiheit beim Güterstand - Bemerkungen zu BGE 121 III 393 ff., 122 III 97 ff., 129 III 481 ff. Und 5C.114/2003 vom 4. Dez. 2003”, Ze- itschrift des bernischen Juristenvereins (ZBJV), 140/2004, s. 873. Hâkimin onayına tâbi tutularak dahi geçerlilik tanınmayacağı görüşünde: Thomas Geiser, “Bedür- fen Eheverträge der gerichtlichen Genehmigung ?”, Festschrift für Heinz Haushe- er zum 65. Geburtstag, Bern 2005, s. 229. Bu hususta ayrıca: Öncü, s. 804. Bununla birlikte uygulamada söz konusu sözleşmenin bir tarafça sunulması ve karşı tara- fın bunu kabul etmesi halinde, sadece evlilik tarihinden önce yapılması veya so- mut bir uyuşmazlığa dair olmaması gerekçeleriyle reddedilmemesi gerekir. Zira bu durumda boşanma yargılaması çerçevesinde tarafların aynı yönde iradelerinin bir kez daha uyuştuğu ortadadır. Ayrıca: JdT 1997 I 131, karara göre sadece mal rejimi seçimine yönelik bir sözleşme boşanma halinde hâkimin uygun görmesine tâbi olmaz. Sadece mal rejimi seçimi ve düzenlenmesine ilişkin olmayıp boşan- manın sonuçlarına ilişkin hükümler içeren bir sözleşme, söz konusu hükümler itibarıyla onaya tâbidir: Praz, N. 78 vd. 15 Ersen Perçin, s. 14; Yasal düzenlemenin lafzen karmaşa ve çelişki bakımından “başyapıt” olduğu görüşünde: Robert E. Rains, “A Prenup for Prince William and Kate? England Inches Toward Twentieth Century Law of Antenuptial Ag- reements; How Shall It Enter The Twenty-Fırst?”, Florida Journal of International Law, C. 23, 2011, s. 458.