Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

304 Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Hükümsüz Evlilik Sözleşmelerinin Boşanmanın Eşler ... arzu etmektedir. 20 Öte yandan evlenecek şahısların irade özerklikle- rine dayanarak evliliğin sona ermesine dair anlaşmalarında da engel bulunmaması gerektiği savunulmaktadır. 21 Ayrıca, boşanma sonucun- da bir taraf lehine son derece yüklü maddi kazanımlara hükmedilen kararların kamuoyunun mevcut yasal düzenlemenin sonuçlarının ye- rindeliğine ilişkin kuşku duymasına sebebiyet verdiği ifade edilebi- lir. Bunun yanı sıra boşanma yargılamasında evlilik sözleşmelerinin tamamen göz ardı edilmesinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin özel yaşam ve aile yaşamına saygıya ilişkin 8. maddesine aykırılık oluşturabileceği ileri sürülmüştür. 22 Boşanmanın mali sonuçlarının önceden kestirilmesi güç olsa da amacın, ev ve çocukla ilgilenen eş aleyhine ailenin maddi yükünü üstlenen eşe üstünlük tanımadan hakkaniyetle eşler arasında adil bir sonuca ulaşılması olduğu kabul edilmiştir. Evlilikte edinilen malların paylaşılması, evlilik nedeniyle uğranılan kayıpların giderimi gibi, ta- raflar arası ilişki nedeniyle oluşan gereksinimin karşılanmasının esas olduğu belirtilmektedir. 23 Bu bakımdan takdir yetkisinin kullanılma- sında göz önünde tutulan ilkeler işlevsel olarak Türk hukukundaki boşanmanın mali sonuçlarına benzerlik göstermektedir. 2. Evlilik Sözleşmelerine Karşı İngiliz Yargısının Tutumu A. Radmacher v Granatino Kararına Kadar Olan Süreç 1929 yılında verilen Hyman v Hyman (AC 601) kararında, 1919 yılın- da yapılan anlaşma uyarınca erkek eş, kadın eşe boşanma halinde art- tırıma konu edilmemek üzere aylık nafaka ödemeyi kabul etmişse de kadın eş 1927 yılında daha yüksek tutarda nafaka istemiyle boşanma davası açmıştır. Bu davaya ilişkin yüksek mahkeme kararında, mah- kemenin görevini ve takdir yetkisini ortadan kaldıran sözleşmelerin hükümsüz olduğu belirtilmiştir. 24 Bu çerçevede evlilik sözleşmelerine 20 Lowe, s. 5. 21 Ayrıca gelişen uzlaşma kültürünün de etkili olduğu görüşünde: Stanley/Davies, s. 178. 22 Lowe, s. 6. 23 Bu hususlardaki White v White [2001] AC 596, Miller v Miller ve McFarlane v McFarlane kararları için: Lowe, s. 4. 24 Jens Martin Scherpe/Brian Sloan, “Contractualisation of Family Law in England & Wales: Autonomy vs Judicial Discretion”, Contractualisation of Family Law -