Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

316 Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Hükümsüz Evlilik Sözleşmelerinin Boşanmanın Eşler ... IV. TÜRK HUKUKUNDA EVLİLİK SÖZLEŞMELERİNİN BOŞANMANIN MALİ SONUÇLARININ BELİRLENMESİNDE DİKKATE ALINMASI GEREKSİNİMİ 1. Genel Olarak Türk hukukunda boşanmanın eşler arasındaki mali sonuçlarının, mal rejiminin tasfiyesi, tazminat sorumluluğu ve yoksulluk nafakası olmak üzere üç görünümü vardır. “Türk aile hukukunda sözleşme öz- gürlüğü” başlığında ifade edildiği üzere, evlilik öncesi veya sırasın- da taraflar arasında kurulan evlilik sözleşmesi kesin olarak hüküm- süzdür. Zira boşanma sırasında dahi tarafların uzlaştıkları ve somut boşanma davasını konu alan sözleşme ancak hâkimin uygun görmesi ve sözleşmeyi boşanma hükmüne geçirmesiyle hukuki etki kazanabil- mektedir. İngiliz hukukunda gözlemlendiği üzere, boşanmanın sonuçlarının eşler tarafından öngörülemez olması halinde tarafların böyle sözleş- melere başvurma gereksinimi duyduğu ve hukuki öngörülebilirliği sağlamak adına onlara değer atfedilmesi gerektiği sonucuna ulaşıl- maktadır. Bu durumda dahi evlilik sözleşmelerinin eşler arasındaki dengesiz durumlardan istifade edilmek suretiyle haksız sonuçlara yol açmasının önüne geçilmesi gerekmektedir. Nitekim yukarıda deği- nildiği üzere, İngiliz hukukunda ve özellikle Alman Federal Anayasa Mahkemesi’nin 2001 yılında verdiği karardan sonra Alman hukukun- da bu husus dikkate alınmaktadır. 2. Mal Rejiminin Tasfiyesi Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş bütün mal rejimleri ba- kımından tasfiye halinde giderilmesi gerekebilecek ölçüde belirsizlik doğmaz. Belirli ispat faaliyetleri ve hesaplamalar sonucunda tasfiye ile birlikte hangi eşin neye hak kazanacağı, bu hesaplamalar hâkimin takdirine kural olarak bağlı olmadığından tespit edilebilir. Bu nedenle, mal rejimlerinin tasfiyesi ilke olarak nesnel, somut, matematiksel ve öngörülebilir bir süreç oluşturmaktadır. Dolayısıyla mal rejimlerinin tasfiyesinde evlilik sözleşmelerine dolaylı etki kazandırmaya gereksi- nim yoktur.