Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

317 TBB Dergisi 2021 (153) Barış DEMİRSATAN Yasal mal rejiminde MK m. 236/II hükmü, özel hukuk cezası ola- rak 76 hâkime re’sen zina veya hayata kast sebeplerine istinaden açılmış boşanma davasında hakkaniyete göre kusurlu eşin artık değerdeki hak oranını azaltma veya kaldırma yetkisi 77 vermiş olmakla birlikte, bu hükmün verdiği yetki hukuki korumayı gerektirecek ölçüde öngö- rülmezlik yaratmamaktadır. Değer artış payına veya denkleştirmeye konu malın elden çıkarılması halinde hâkimin hakkaniyete göre takdir yetkisini kullanacağına ilişkin MK m. 227/II ve m. 230/III, tarımsal işletmelerin gelir değerinin belirlenmesine dair özel hallere ilişkin MK m. 234/I hükümlerinin tasfiye sonucunun belirsiz sayılmasına sebebi- yet verecek ölçüde geniş ve etkili uygulama alanı kanımızca bulunma- maktadır. 78 Hükümsüz evlilik sözleşmesine mal rejiminin tasfiyesine ilişkin yapılan yargılamada dolaylı dahi etki tanınmaması gerekir. Ni- tekim mal rejiminin tasfiyesi çerçevesindeki kanun hükümleri, evlilik sözleşmesinin tasfiye kapsamında dikkate alınmasına dayanak oluştu- rabilecek nitelikte değildir. Son olarak değerlendirilmesi gereken ihtimal evlilik sözleşmesin- de yer alan birtakım hükümlerin başta şekil şartına uygunluk olmak üzere geçerlilik unsurlarının bulunması kaydıyla güven kuramı çerçe- vesinde yorumlanması sonucunda mal rejimi seçimi sözleşmesi veya mevcut mal rejiminin içeriğini değiştiren bir sözleşme olarak kabul edilme olanağıdır. 79 Mal rejimi sözleşmelerinin yorumlanmasında ge- nel ilkeler geçerlidir. 80 Bu nedenle güven kuramına başvurulmasında engel yoktur. Sadece açık anlaşmanın bulunması gerektiği yönünde kanun hükümlerinin bulunduğu hususlarda geçerliliğin sağlanabil- 76 Gümüş, s. 396. 77 Tazminat söz konusu olmadığı halde, belli boşanma sebeplerine ilişkin bu yaptırı- mın birlikte kusur söz konusuymuş gibi öngörülmesi eleştiriye açıktır: Sarı, s. 230; Gümüş, s. 396-397; Şıpka, s. 270-272; Ünal, s. 132. Hükmün uygulamada yol açtığı olumsuzluklar: Saibe Oktay Özdemir, “Türk Hukukunda Boşanma Sisteminde Revizyon İhtiyacı”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, C. 35, S. 1, İstanbul 2015, s. 34. 78 Benzer saptama paylaşmalı mal ayrılığı rejimindeki katkı payına dair MK m. 249, paylaşmaya aykırı davranışlara dair MK m. 251/I, zina ve hayata kast nedeniyle boşanma haline dair MK m. 252 hükümleri için de yapılabilir. 79 Mal rejimi seçimi dışında kalan ve boşanma sonuçlarına yönelik hususlar, kesin hükümsüzlük yaptırıma tâbi olmaya devam eder. 80 Alexandra Jungo, CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht - Personen- und Familienrecht – Partnerschaftsgesetz Art. 1-456 ZGB – PartG, Zürih-Basel- Cenevre 2016, Art. 182 ZGB, N. 15; İFM, 5C.257/2006 (Swisslex); ATF 127 III 529.