Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

318 Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Hükümsüz Evlilik Sözleşmelerinin Boşanmanın Eşler ... mesi için bu hususun yerine gelmesi zorunludur. 81 Bu durumların dışında açık irade beyanının varlığı kanımızca gerekli değildir. 82 Ta- raf irade beyanlarının güven ilkesine göre yorumlanmasıyla bu sonu- ca ulaşılması yeterlidir. Mal rejiminin ismen belirtilmesi sadece MK m. 205/I son cümle bakımından aranmıştır. Başka bir deyişle evlilik sözleşmesi olarak adlandırılan hukuki işlemlerin aynı zamanda mal rejimlerine ilişkin düzenlemeleri de bünyelerinde bulundurması ve bu düzenlemelerin –bütün geçerlilik koşullarının sağlanmış olması kaydıyla- mal rejimi sözleşmeleri olarak hüküm doğurması mümkün- dür. Kuşkusuz böyle bir sonuca varılabilmesi için irade beyanlarının yorumlanmasında son derece temkinli olunması şarttır. Bu çerçevede, örnek olarak, belli bir mal rejimine özgü taleplerin ileri sürülmeyece- ğinin ifade edilmesi veya sadece belirli bir tutarın ödeneceğinin hü- küm altına alınması 83 tarafların belirtilen mal rejimiyle bağlı oldukları- nı gösterir, bu taleplerin akıbetine ilişkin hukuki durum bu husustaki mevcut sözleşme serbestisine göre şekillenir 84 . Buna karşılık, boşanma 81 Örnek olarak MK m 238 hükmü (“…kanundaki artık değere katılmaya ilişkin düzenlemeden farklı anlaşmalar, ancak mal rejimi sözleşmesinde bunun açıkça öngörülmüş olması hâlinde geçerlidir”) verilebilir. “Açıklığın” geçerliliğe ilişkin olduğu hususunda: Zeytin, N. 34. Aynı durum MK m. 277/III için de söz konu- sudur. Karş. Katılma alacağına ilişkin anlaşmanın (MK m. 237) da açık olması gerektiği görüşünde: Sarı, s. 232; BSK-Hausheer/Æbi-Müller, Art. 216 ZGB, N. 13. 82 Karş. Miras sözleşmesinde yer alan artık değere katılma oranına ilişkin bir hük- mün çevirme (tahvil) yoluyla mal rejimi sözleşmesi olarak kabul edilebileceği yö- nünde: Mustafa Alper Gümüş, Teori ve Uygulamada Evliliğin Genel Hükümleri ve Mal Rejimleri, İstanbul 2008, s. 382; Faruk Acar, Aile Hukukumuzda Aile Ko- nutu Mal Rejimleri Eşin Yasal Miras Payı, Ankara 2014, s. 89; Heinz Hausheer/ Regina E. Æbi-Müller, Basler Kommentar Zivilgesetzbuch I, 5. Bası, Basel 2014, Art. 216 ZGB, N. 6; Zarife Şenocak, “Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Ar- tık Değere Katılma İle İlgili Mal Rejimi Sözleşmeleri ve Tenkisi”, AÜHFD, C. 58 S. 2, Ankara 2008, s. 389. Kanımızca burada çevirme kurumu değil TBK m. 19/I hükmünden hareketle irade beyanlarının yorumlanmasıyla sonuca varmak daha uygundur. Zira hükümsüz işlemin benzer sonuçları doğuran başka bir hukuki işleme çevrilmesi söz konusu değildir. 83 Artık değere katılma alacağına ilişkin: Zeytin, N. 712; Sarı, s. 235. 84 Değer artış payı (MK m. 227/III) veya artık değere katılma talebinin (MK m. 237- 238) boşanma halinde ileri sürülemeyeceği gibi kayıtlar bu hususta örnek olarak verilebilir. Değer artış payına ilişkin taleplerin doğmayacağına ilişkin olarak ön- ceden yapılan genel sözleşmeler geçerlidir (Zeytin, N. 64; Aksi yönde: Şıpka, s. 200). Artık değere katılma alacağından eşlerin karşılıklı olarak veya tek başına önceden tamamen vazgeçilmesi de mümkündür (Gümüş, s. 383; Zeytin, N. 712; BSK-Hausheer/Æbi-Müller, Art. 216 ZGB, N. 20). Şu kadar ki her iki eşin de söz- leşmede hem değer artış payı hem de katılma alacağından vazgeçmesi, tarafların gerçek iradesinin mal ayrılığı rejimini benimsemek olduğu yönünde yorumlana-