Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

396 Gemi Adamlarının Gemi Alacaklısı Hakkı 2011 tarihli TTK ile birlikte bu tartışmalar son bulmuş ve Türk Hu- kukunda gemi alacaklısı hakkı “gemi alacağı” (borç) ve bu alacağa güvence sağlayan “kanuni rehin hakkı” (ayni sorumluluk) olarak bir- birinden ayrılmıştır. 44 Buna göre gemi alacağı borçlusu aynı kalsa da geminin mülkiyeti el değiştirdikçe kanundan doğan rehin hakkına kat- lanan kişi değişmektedir. Bunun sonucunda da gemi alacaklısının ka- nuni rehin hakkı, gemiyi iyi niyet ile iktisap eden üçüncü kişilere karşı da ileri sürülebilmektedir. 45 Kanuni rehin hakkı doğduktan sonra gemi cebri icra dışında bir yolla satılır, kiraya verilir, üzerinde intifa kurulur veya herhangi başka yolla mülkiyeti ya da zilyetliği devredilirse bile, gemiyi devralan üçüncü kişi kanuni rehnin muhatabı olacaktır. 46 Hat- ta geminin işletilmesi, çalınma ya da gasp gibi gemi malikinin rızası dışında haksız bir sebebe dayansa dahi gemi alacaklısı hakkı veren bir alacağın doğumu ile gemi alacaklısı hakkı ortaya çıkacaktır. 47 Ayrıca 1993 Rehin MS’nin 8. maddesinde “…gemi alacaklısı hakları, geminin malikinin veya sicilinin ya da bayrağının değişmesine bakılmaksızın, gemiyi takip eder.” denilerek gemi alacaklısı hakkının sağladığı takip hakkının bu durumlar için de devam edeceği belirtilmiştir. 48 Taşınır rehni 49 niteliğinde olan gemi alacaklısı hakkı diğer rehin- lerden farklı olarak teslim gerektirmeksizin, yani geminin zilyetliğinin rehin hakkı sahibine geçirilmeksizin gemi ve eklentileri üzerinde do- ğar. 50 Gemi alacaklısı hakkından doğan kanuni rehin hakkının kulla- nılması zilyetliğin devrine ve herhangi bir sicile tescile bağlı olmadı- ğından hak aleniyetten yoksundur. 51 Rehne aleniyeti ancak (sicile tescil – Ekim 2014 (B.T: 3/2015), C. XVIII, S. 3 – 4, s. 254 – 255; Kerim Atamer, Gemi ve Yük Alacaklısı Haklarının Kullanılmasında Yargılama Usulü ve İcra (Gemi ve Yük Alacaklısı Hakkı), XIV. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu (4-5.04.1997), Ankara 1997, s. 221. 44 Atamer, Deniz Ticareti Hukuku II, s. 177; SÖZER, s. 606. 45 Sözer, s. 607; Türkel, s. 10 – 11; Çağa/Kender, Deniz Ticareti Hukuku III, s. 6; Doğ- rucu, s. 40 46 Atamer, Deniz Ticareti Hukuku II, s. 187. 47 Ulutaş, s. 10. 48 Sözer, s. 608, dn 16. 49 Eşya Hukukunda “taşınır rehni” hususunda daha ayrıntılı bilgi için bkz. M. Ke- mal Oğuzman/Özer Seliçi/Saibe Oktay- Özdemir, Eşya Hukuku, Yenilenmiş ve Mevzuata Uyarlanmış 17. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2014, s. 995 vd. 50 Türkel, s. 9; Sözer, s. 605; Ulutaş, s. 25; Can, B., s. 21. 51 Çağa/Kender, Deniz Ticareti Hukuku III, s. 6; Atamer, Deniz Ticareti Hukuku II, s. 178; Kalpsüz, s. 13; Barlas, s. 9; Sözer, s. 603; Doğrucu, s. 40.