Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

399 TBB Dergisi 2021 (153) Enes ALİŞ 2. Sona Ermesi Geminin mülkiyeti ya da zilyetliği değişse bile gemi alacaklısı hak- kı gemiyi takip etmeyi sürdürür. Gemi satın almayı ya da kiralamayı düşünenler için gemi alacağı ile karşılaşma riski her zaman bulunmak- tadır. Bu sebeple gemi alacaklısı hakkının sona erdiği durumlar önem arz etmektedir. Gemi alacaklısı hakkını sona erdiren hallerden ilki geminin ceb- ri icra yoluyla satılmasıdır. Mehaz 1993 tarihli Rehin MS m. 12’deki düzenleme ile uyumlu olarak TTK m. 1388/2 “Satış bedeli icra dairesi- ne ödendiği anda, ipotek alacaklısının rızasıyla alıcı tarafından yüklenilenler dışında, gemi üzerindeki bütün ayni ve kişisel haklar, külfetler ve sınırlan- dırmalar sona erer” şeklinde düzenlenmiştir. Türk bayraklı gemilerin yurtdışında cebri satışını düzenleyen TTK m. 1350’de yine mehaz ile uyumludur. Buna göre gemi alacaklısının rehin hakkının sona erip er- mediği, madde de sayılan diğer şartlar da yerine geldiği vakit, cebri icranın gerçekleştiği ülkenin hukukuna 67 göre belirlenecektir. 68 Gemi alacaklısı hakkının son bulmasına sebep olan sebeplerden ikincisi ise zapt ve müsaderedir. 3894 sayılı Denizde Zapt ve Müsa- dere Kanunu’nun 69 79’uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre bir nakil vasıtası ya da mal zapt edilirse hükmün kesinleşmesi ile artık Türk Devleti’nin malı haline gelir. Zapt edilmesi ile birlikte kamu malı hali- ne gelen gemi üzerindeki tüm gemi alacakları da son bulur. 70 5237 sayı- lı Türk Ceza Kanunu’nun 71 54’üncü maddesine göre iyi niyetli üçüncü kişilere ait olmamak koşuluyla kasıtlı bir suçun işlenmesinde kulla- nılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçtan meydana ge- len eşya müsadere edilir ve artık kamu malı olan eşya üzerindeki tüm gemi alacakları son bulur. Ayrıca 618 sayılı Limanlar Kanunu’nun 72 7’nci maddesi uyarınca can, mal ve çevresel risk taşıyan veya seyir ve seferin selametine engel olabilecek suret ve vaziyette karaya oturmuş, 67 “İşlemin yapıldığı sırada geminin bulunduğu ülke hukuku” kıstası hakkındaki tartışmalar için bkz. Can, B., s. 31, dn 88. 68 Süzel, s. 335; Ulutaş, s. 99. 69 RG 18.07.1940, S. 4564. 70 Çağa/Kender, Deniz Ticareti Hukuku III, s. 71; Günay, s. 64; Barlas, s. 20; Ulutaş, s. 100 – 101. 71 RG 12.10.2004, S. 25611. 72 RG 20.04.1341, S. 95.