Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

405 TBB Dergisi 2021 (153) Enes ALİŞ ları ile Donatılması Hakkında Sözleşmesi”nin 2/d maddesinde “Gemi adamı bu sözleşmenin uygulandığı gemilerde belirli bir kapasiteyle istihdam edilen, milli yasa, tüzük veya toplu sözleşmelerle tanımlanan kişilere denir” şeklinde tanımlanmıştır. Avrupa Birliği’nin 1999/63 sayılı direktifin 2. maddesinde de benzer tanım yapılmıştır. 105 Deniz Ticareti Hukuku açısından bir çalışanın gemi adamı olarak nitelendirilmesi için şu hususların bulunması gerekir; • Gemi adamı, donatan tarafından deniz seferinde fiilen çalıştırıl- mak üzere hizmete alınan kişilerdir. 106 Mühendis, işletme müdürü, muhasebeci, istifçi gibi karada veya geçici olarak gemide bulunan çalışanlar gemi adamı vasfı taşımazlar. Ancak gemi adamlarının bu ve benzeri işleri de yapması gemi adamı sıfatlarını etkilemez. • Gemi adamı kavramından donatanın kendi gemisinde çalışanları anlamak gerekir. Çalışanların başka bir gemide kurtarma, yardım veya pilotaj gibi sebeplerle kısa bir süre hizmet vermesi o gemi donatanı ile arasındaki hukuki ilişki açısından gemi adamı olarak nitelenemez. 107 • Gemi adamları güverte sınıfı, makine sınıfı ve yardımcı sınıf olmak üzere üç sınıfa ayrılmaktadır. 108 Buna göre gemi adamları yalnızca geminin sevk ve idaresi ile ilgili bulunan (mürettebat) kişilerden oluşmamaktadır. Hekim, aşçı, garson, kamarot, ütücü, temizlikçi gibi yolculara ve mürettebata fayda sağlamak için hizmet veren yardımcı sınıf personeller de gemi adamı vasfı taşımaktadırlar. 109 Buna göre gemi adamı, donatanın denetimi ve talimatı altında, deniz seyrüseferindeki gemide ve gemiye ilişkin hizmetlerde çalıştırılan kişilerdir. 110 Ayrıca gemi adamlarına DİŞK hükümlerinin uygulanabilmesi için do- natan ile arasında bir iş sözleşmesinin bulunması gerekmektedir. 111 105 Esra Dündar, Uluslararası Düzenlemeler ve Avrupa Birliği Çerçevesinde Deniz İş Hukukunda Gemi Adamlarının Çalışma Süreleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2012, s. 62. 106 Çağa/Kender, Deniz Ticareti Hukuku III, s. 29 – 30; Sözer, s. 619; Barlas, s. 34 – 36; Dündar, s. 58- 59. 107 Tekil, s. 200. 108 Dündar, s. 61. 109 Günay, s. 107 – 109; Tekil, s. 200; Atamer, İcra, s. 185; Atamer, Deniz Ticareti Hu- kuku II, s. 154 – 155. 110 Sözer, s. 249. 111 Bektaş Kar, Deniz İş Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2014, s. 86.