Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

415 TBB Dergisi 2021 (153) Enes ALİŞ Mevcut bütün hal ve şartlara göre mutad mesken ve işverenin esas işyerine uygulanacak olan hukuktan daha sıkı ilişkili 156 bir hukuk tespit edilebiliyor ise MÖHUK m. 27/4’e göre hâkim bu hukuku uygulaya- bilecektir. Doktrinde bir görüş 157 daha sıkı ilişkili hukukun uygulan- masında hâkimin dikkate alması gereken en önemli unsurun işçinin menfaati olduğunu ileri sürerken; bir başka görüşe 158 göre işçinin daha az lehine olsa dahi, daha yakın irtibatlı hukukun uygulanabileceği ileri sürülmüştür. Daha sıkı ilişkili ülke hukukunun uygulanabilmesi için tarafların açık veya örtülü bir hukuk seçimi yapmamış olmaları gerek- lidir. Aksi halde daha sıkı ilişkili bir ülke hukuku bulunsa dahi seçilen ülke hukukunun uygulanması lazım gelir. 159 İkinci aşama ise yetkili ülke hukukuna göre tespit olunan işçilik alacaklarının gemi alacaklısı hakkı verip vermediğini hangi ülke hu- kukuna belirleneceğidir. Türkiye’nin de taraf olduğu 1999 tarihli “Ge- milerin İhtiyati Haczine İlişkin Milletlerarası Sözleşme” nin 160 (1999 İhtiyati Haciz MS) 3. maddesinin 1. fıkrasının “e” bendinde 161 bir alacağın gemi alacağı sayılıp sayılmayacağı, geminin ihtiyati haczi için başvurulan ülke hukukuna göre belirleneceği belirtilmiştir. Ancak 5718 sayılı Mil- letlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun ’un “Taşıma araç- ları” başlıklı 22. maddesinde “Hava, deniz ve raylı taşıma araçları üzerin- deki aynî haklar, menşe ülke hukukuna tâbidir.” denilmektedir. Buna göre, gemi alacaklısı hakları da dahil olmak üzere, gemiler üzerindeki tüm 156 Daha sıkı ilişkili hukuk tespit edilirken dikkate alınabilecek kriterler doktrinde; işçinin ve işverenin ortak vatandaşlığı, ücretin ödendiği para birimi, iş sözleşmesi ile söz konusu ülke hukukunda uygulanan daha önceki bir sözleşmeye gönderme yapılmış olması, işçinin ve işverenin yerleşim yeri, işverenin iş faaliyetlerinin mer- kezi, sözleşmede kullanılan dil veya sözleşmenin şekli, olarak belirtilmektedir. Kafa Karakaya, s. 64 – 65; Elçin, s. 152; Doğan, s. 161 – 162; Erdoğan/Erdoğan, s. 976 – 977. 157 Ergin Nomer, Devletler Hususi Hukuku, Beta Yayınevi, Yenilenmiş 22. Baskı, İs- tanbul 2017, s. 336; Cemal Şanlı/Emre Esen/İnci Ataman Figanmeşe, Milletlerara- sı Özel Hukuk, Vedat Kitapçılık, 6. Baskı, İstanbul 2018, s. 293. 158 Elçin, s. 148. 159 Tarman, s. 539; Nomer, s. 336. 160 Gemilerin İhtiyati Haczine İlişkin Milletlerarası Sözleşmeye Katılmamızın Uygun Bulunduğuna dair 6904 sayılı Kanun’un 25.03.2017 tarihli Resmî Gazete’de ya- yımlanması ile yürürlüğe girmiştir. 161 1999 İhtiyati Haciz MS m. 3/1-e: “Hakkında deniz alacağı ileri sürülen herhangi bir geminin ihtiyati haczi: istem, geminin malikine, kiracısına, yöneticisine veya işletenine karşı ileri sürülmüş ve ihtiyati haciz için başvurulan Devletin hukukuna göre bir gemi alacaklısı hakkıyla teminat altına alınıyorsa; mümkündür”.