Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

420 Gemi Adamlarının Gemi Alacaklısı Hakkı ve istisnai nitelikli olduğundan uygulanmasında çekimser davranıl- ması gerekir. 176 Ancak yetkili yabancı ülke hukukuna göre belirlenen kıdem tazminatı adalet duygusunu zedeleyecek oranda az olması ya da hiç düzenlenmemiş olması halinde kamu düzeni müdahalesi müm- kün olabilmelidir. 177 Bazı durumlarda yabancılık unsuru bulunmasına rağmen yetkili yabancı hukuk uygulanamamaktadır. Buna sebep olan durumlardan ilki MÖHUK m. 6’da sayılan “doğrudan uygulanan kurallardır”. 178 İkinci durum ise MÖHUK m. 5’te düzenlenen “kamu düzenidir”. 179 Kamu dü- rının Uygulanma Koşulları ve Karar İncelemesi”, İntes İşveren Dergisi , 1992, S. 12, s. 23 176 Tarman, s. 546; Elçin, s. 202. 177 Erdoğan/Erdoğan, s. 983; Tarman, s. 546. Kıdem tazminatının hiç düzenlenme- miş olması ihtimalinde dahi kamu düzeni müdahalesinin doğmayacağı yönün- deki aksi görüş için bkz. Gaye Baycık, “Çalıştırılmak Üzere Yurtdışına Götürü- len Türk İşçilerin Açtıkları Davalarda Uygulanacak Hukuk”, Elli İkinci Çözüm Arama Konferansı, Yurtdışı Hizmet Sözleşmelerinde Milletlerarası Özel Hukuk Uygulaması İş Hukuku Sorunları, INTES Yayınları, Ankara 2017, s. 119. 178 Doğrudan uygulanan kurallar hakkında detaylı bilgi için bkz. Çelikel/Erdem, s. 153 – 154. İç hukukta kamu menfaati ağırlıklı ve emredici nitelikte olan bu ku- rallar, ülke hukuku için taşıdıkları önem nedeniyle, yabancılık unsuru bulunan hukuki ilişkilerde, yabancı hukuka bakılmaksızın doğrudan uygulanır. Bu kural- ların uygulama imkânı bulabilmesi için işçi lehine olup olmadığına bakılmaksızın devletin önemli ekonomik ve sosyal politikalarına hizmet etmesi gerektiği belirtil- mektedir. Vural Çelenk, s. 291; Elçin, s. 164. Doktrinde iş hukuku açısından yaban- cıların çalışma izinlerine ilişkin hükümler, ücret eşitliğini düzenleyen hükümler, asgari ücret, hamileleri ve çocukları koruyan hükümler, tatil ve bayram izinleri, ihbar süreleri, iş sağlığı ve güvenliği gibi hükümlerin doğrudan uygulanan kural niteliğinde olduğu ileri sürülmüştür. Vural Çelenk, s. 291; Elçin, s. 170. Ancak bu yönde tespitlerin önceden yapılması hatalı uygulamalara götürebileceğinden her somut olay ve şartlara göre tespit yapmak ve yetkili hukuka müdahalenin istisna olduğunu göz önüne alarak dar yorumlamak gerekir. Erdoğan/Erdoğan, s. 966; Elçin, s. 166; Vural Çelenk, s. 288. 179 “Kamu düzeni kuralları, bir memlekette kamu hizmetlerinin iyi yapılmasını, devletin emniyet ve asayişini ve bireyler arasındaki ilişkilerde ahlak kurallarına uygunluğu temine yarayan kural ve kaidelerin tümü” olarak tanımlanmaktadır. Çelikel/Erdem, s. 139. “O halde, iç hukuktaki kamu düzeninin çerçevesi, Türk hu- kukunun temel değerlerine, Türk genel adap ve ahlak anlayışına, Türk kanunla- rının dayandığı temel adalet anlayışına, Türk kanunlarının dayandığı genel siya- sete, Anayasa’da yer alan temel hak ve özgürlüklere, milletlerarası alanda geçerli ortak prensip ve özel hukuka ait iyi niyet prensibine dayanan kurallara, medeni toplulukların müştereken benimsedikleri ahlak ilkeleri ve adalet anlayışının ifa- desi olan hukuk prensiplerine, toplumun medeniyet seviyesine, siyasi ve ekono- mik rejimine, insan hak ve özgürlüklerine aykırılık şeklinde çizilebilir. İç hukuk- ta kamu düzeninin, tarafların uymak zorunda oldukları, kamu hukukundan ve özel hukuktan doğan ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyecekleri kurallar olarak anlaşılması gerekir”. Yargıtay İBGK, K.T: 10.02.2012, 2010/1 E.,