Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

421 TBB Dergisi 2021 (153) Enes ALİŞ zeni kurumunun doğrudan uygulanan kurallardan en önemli farkı, 180 maddi olaya uygulanacak hukuk belirlendikten sonra ve Türk kamu düzenine açıkça aykırılık bulunması halinde uygulanma imkânı bul- masıdır. 181 Kamu düzeni müdahalesi halinde önce yetkili yabancı hukukta somut olaya uygulanabilecek başka bir hükmün bulunup bulunmadığı araştırılmalı, bulunamaması halinde Türk hukuku uygu- lanmalıdır. 182 Doktrinde kıdem tazminatının doğrudan uygulanan kural ni- teliğinde olup olmadığı tartışılmıştır. Bir görüş kıdem tazminatı hü- kümlerinin, işçiyi koruyucu ve işçi açısından asgari koruma standardı sağladığını ve devletin kamu menfaatini gözeten önemli ekonomik ve sosyal politikaları içerisinde değerlendirmiştir. Bunun sonucunda da kıdem tazminatı hükümlerinin doğrudan uygulanan kural olarak uy- gulanması gerektiği ileri sürülmüştür. 183 Ancak bizim de katıldığımız çoğunluk görüşüne göre, kıdem tazminatı devletin kamu menfaatini gözeten ekonomik ve sosyal politikalarından ziyade, İş Hukukuna hâkim olan işçiyi koruma ilkesinin bir sonucudur. 184 Bu sebeplerle kı- dem tazminatına ilişkin yabancılık unsuru bulunan ihtilaflarda doğru- dan uygulanan kural müessesesi de uygulanmamalıdır. 185 2012/1 K. (www.sinerjimevzuat.com.tr , E.T: 21.04.2020). 180 Kamu düzeni uygulaması ile doğrudan uygulanan kurallar arasındaki fark için bkz. Çelikel/Erdem, s. 158 -159; Erdoğan/Erdoğan, s. 965 – 966. 181 Tarman, s. 544. 182 Elçin, s. 201. Kanunda kamu düzenine açıkça bir aykırılık aranması, kamu düzeni müdahalesinin de istisnai olarak uygulanması gerektiğine işaret etmektedir. Çe- likel/Erdem, s. 141; Elçin, s. 199; Kafa Karakaya, s. 120; Nomer, s. 163. Doktrinde kamu düzeni müdahalesine örnek olarak hayat boyu çalışma sözleşmesi, kadının iş sözleşmesine kocanın engel olması hakkı, işçiye fesih hakkı tanınmaması, ay- rımcılık içeren iş ilişkisi hükümleri örnek olarak sayılmıştır. Ancak bu hallerde dahi kamu düzeni müdahalesi gerekip gerekmediğine her somut olayda yetkili yabancı hukukun uygulanması sonucunda istisnai olarak karar verilmelidir. El- çin, s. 196 – 197. Ayrıca belirtmek gerekir ki, Türk hukukunda çalışma hayatına dair hak ve özgürlüklere yer veren anayasal güvencelere aykırılık halinde uygu- lanacak hukuk kamu düzeni müdahalesi içerisinde değerlendirilmektedir. Bkz. Elçin, s. 208 – 209. 183 Kafa Karakaya, s. 115. 184 Ersin Erdoğan, Elli İkinci Çözüm Arama Konferansı, Yurtdışı Hizmet Sözleşmele- rinde Milletlerarası Özel Hukuk Uygulaması İş Hukuku Sorunları, INTES Yayın- ları, Ankara 2017, s. 127 – 128; Baycık, s. 119; Elçin, s. 205; Erdoğan/Erdoğan, s. 970; Vural Çelenk, s. 290. 185 İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin hükümlerin doğrudan uygulanan kural niteliğin- de olduğu yönünde bkz. Zeynep Derya Tarman, “5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) Uyarınca Yabancılık Un-