Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

422 Gemi Adamlarının Gemi Alacaklısı Hakkı Kısaca özetlenecek olursa gemi adamlarının kıdem tazminatına ilişkin yabancılık unsuru bulunan ihtilaflarında öncelikli olarak yuka- rıda da bahsedildiği şekilde MÖHUKm. 27 hükmü uygulanarak yetki- li hukuk belirlenmeli ve maddi olaya uygulanmalıdır. Yetkili yabancı ülke hukukuna göre belirlenen kıdem tazminatı adalet duygusunu ze- deleyecek oranda az olması ya da hiç düzenlenmemiş olması halinde hâkim, kamu düzeni müdahalesi ile Türk hukukunu uygulamalıdır. bb. Fazla Çalışma Ücreti aaa. Genel Olarak Denizde yapılan çalışma diğer işlerden farklı özelliklere ve ih- tiyaçlara sahip olması sebebiyle karada yapılan çalışmalardan fark- lı düzenlemelere ihtiyaç duyulmuştur. Bu nedenlerle pek çok ülkede gemi adamları için ayrı bir iş kanunu düzenlenmiştir. 186 4857 sayılı İş Kanunu’nda (m. 63) haftalık çalışma süresi 45 saat olarak düzenlenme- sine karşın 854 sayılı DİŞK’da ve Türkiye’nin taraf olduğu 2006 tarihli Denizcilik Çalışma Sözleşmesinde 187 bu süre 48 saat olarak öngörülmüştür. DİŞK m. 28/1’de “Bu kanuna göre tespit edilmiş bulunan iş sürele- rinin aşılması suretiyle yapılan çalışmalar, fazla saatlerde çalışma sayılır” denilmektedir. Buna göre gemi adamlarının haftalık çalışma sürelerini aşmamış olsalar dahi günlük çalışma sürelerini aşmaları halinde de fazla çalışma yapmış olacaklardır. Tam tersi şekilde günlük çalışma süreleri aşılmadan haftalık çalışma süresinin aşılması halinde de gemi adamları fazla çalışma ücretine hak kazanacaktır. 188 4857 sayılı İş Kanunu’na göre belli sebeplerin varlığı halinde işçi- ye fazla çalıştırma yaptırabilmek için yazılı onayının alınması gerekir- ken, DİŞK’da böyle bir şart aranmamaktadır. Bu sebeple gemi adamı, suru Taşıyan Akdi Borç İlişkilerinde Hukuk Seçimi” (Hukuk Secimi), BATİDER, 2010, C.XXVI, S.1, s. 143-171, s. 161 dn 74; Vural Çelenk, s. 291; Kafa Karakaya, s. 104 – 106. İşçi sağlığı ve güvenliği hükümlerinin doğrudan uygulanan kural olarak kabul edilmesi halinde taraflara tanınan hukuk seçimi imkânının anlamını yitireceği yönündeki aksi görüş için bkz. Çelikel/Erdem, s. 392 – 393. 186 Dündar, s. 141. 187 Denizcilik Çalışma Sözleşmesi, ILO’nun 36 sözleşmesini ve 1 protokolünü revi- ze eden bir çatı sözleşmesi niteliğindedir. 6898 sayılı uygun bulma Kanunu ile 25.03.2017 tarihli 30018 sayılı Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 188 Demirel, s. 41.