Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

427 TBB Dergisi 2021 (153) Enes ALİŞ cektir. Bu ihtimalde genel hüküm olan TBK’nun hizmet sözleşmesi hü- kümleri uygulama alanı bulacaktır. Kanun’un 422. maddesinde yıllık izin, “İşveren, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yılda en az iki hafta ve on sekiz yaşından küçük işçiler ile elli yaşından büyük işçilere de en az üç hafta ücretli yıllık izin vermekle yükümlüdür” şeklinde düzenlenmiştir. Yıllık ücretli izin temel bir hak olması sebebiyle de iş ilişkisi de- vam ettiği sürece çalışanlarca kullanılması gereken bir haktır. İş ilişkisi ne zaman son bulursa o zaman iznin ücrete dönüşmesi söz konusu olur. Ancak 4857 sayılı İş Kanunu’nda yıllık ücretli iznin, ücret alaca- ğına dönüşmesi ve talep edilebilmesi tüm fesih hallerinde mümkün iken DİŞK m. 40/7 fıkrasına göre 14. maddenin II, III ve IV numaralı bentlerine göre feshedilen iş ilişkilerinde yıllık izin ücretinin istenebi- leceği düzenlenmiştir. Buna göre işverenin iş ilişkisini haklı nedenle sonlandırdığı veya gemi adamının sebep göstermeksizin istifa ettiği durumlarda yıllık izin ücretini isteyemeyecektir. Doktrinde bu durum eleştirilmiş ve 6098 sayılı TBK’nın 425/3 maddesinin sonradan yürür- lüğe girmesi ile DİŞK m. 40/7 maddesinin düzeltildiği ve buna göre her türlü fesih halinde yıllık izin ücretinin doğacağı ileri sürülmüş- tür. 204 bbb. Yıllık İzin Ücretine Yabancılık Unsurunun Etkisi Anayasa m. 50/4’de yer alan ve temel bir hak olan yıllık ücretli izin hakkı, 205 işçinin bedeni ve ruhsal sağlığını koruyarak sosyal ihtiyaçları- nı karşılayabilmesi ve bunun sonucunda toplumsal yararın korunması amacını taşır. 206 Yılık ücretli izne ilişkin hükümler işçinin bireysel men- faati ile birlikte toplumun ekonomik ve sosyal menfaatlerini de ilgilen- dirir. Bu sebeplerle yıllık izin ve kullandırılmaması halinde ödenecek ücrete ilişkin hükümler doğrudan uygulanan kural niteliğindedir. 207 Ancak bu durum kuralın niteliği gereği yalnızca Türkiye’de yapılan iş- 204 Kar, s. 176. 205 “Yıllık izin hakkı Anayasal temeli olan bir dinlenme hakkı olup, işçinin iş sözleş- mesinin devamı sırasında ücrete dönüşmez ve bu haktan vazgeçilemez”. Yargıtay 7. HD, K.T: 12.04.2016, 2016/12051 E., 2016/8083 K. (www.sinerjimevzuat.com.tr , E.T: 04.05.2020). 206 Ercan Akyiğit, 1475 sayılı İş Kanunu, Deniz İş Kanunu ve Basın İş Kanunu’nda Yıllık Ücretli İzin, Seçkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara 2000, s.34. 207 Erdoğan, s. 128.