Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

51 TBB Dergisi 2021 (153) Ali Tanju SARIGÜL İHAM tarafından daha sonraki kararlarında atıf yapılması dolayı- sıyla, Funke kararının şüphelinin belge delillerini ibraz etmeye zorlan- masına gösterilebilecek emsal karar nitelendirildiği anlaşılmaktadır. İHAM’nin Funke/Fransa kararı ile “şüphelinin/sanığın iradesine bağlı olan bilgiler” konusunda kendini suçlayıcı davranışlardan kaçınma hürriyeti bulunduğu konusunda net bir yaklaşım ortaya koyduğunu açıklıkla belirtebiliriz. 38 B. Şüpheli/Sanığın İradesinden Bağımsız Delillerin Elde Edilmesi Şüpheli/sanığın katlanma yükümlülüğü konusunda asıl sorun alanının, şüpheli/sanığın iradesinden bağımsız bir şekilde var olan delillerin elde edilmesi durumunda olduğunu görmekteyiz. İHAM tarafından Saunders/Birleşik Krallık kararında; zor kullanma yoluyla elde edilmiş bulunsa bile, şüphelinin iradesinden bağımsız olarak mevcut bulunan, arama emri sonucunda elde edilen evrak, tü- kürük, kan ve idrar örnekleri ile DNA testi için alınan beden dokula- rının kullanılmasının mümkün olduğu, şüphelinin katlanma yüküm- lülüğünün bulunduğu vurgulanmıştır. 39 İHAM, söz konusu kararda sanığın kendini suçlamaya zorlanamama hakkının, susma iradesine saygı ile ilgili olduğu, iradesinden bağımsız olarak var olan idrar, kan örnekleri ya da müzekkereye bağlı olarak edinilen belge gibi delillerin kullanılmasının bu kapsamda değerlendirilemeyeceği görüşündedir. Kararda; kendini suçlamaya zorlanamama hakkının bu örnekleri kap- sayacak şekilde geniş yorumlanamayacağı belirtilmektedir. 40 İHAM, P.G ve J.H/Birleşik Krallık kararında da karşılaştırma için ses örneği alınmasını kan, saç ya da diğer fiziksel örnekler gibi değerlendi- rerek, benzer şekilde kendini suçlamaya zorlanamama hakkının ihlali olarak nitelendirmemiştir. 41 38 Aynı yönde Ümmügülsüm Kılıç,“Sanığın Nemo Tenetur İlkesi Açısından Beden Muayenesine Katlanma Yükümlülüğü”, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Hukuk Fakül- tesi Dergisi , C.9, S.17, s.268. 39 İHAM, Saunders/Birleşik Krallık, 17.12.1996, Başvuru No: 19187/91, pa.69. 40 Jackson, (2009), s. 837; Harris/O’Boyle/Bates/Buckley, s.263. 41 P.G.& J.H/Birleşik Krallık, 25.9.2001, Başvuru No: 44787/98, pa.80.