Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

52 Şüpheli ve Sanığın Ceza Muhakemesi İşlemlerine Katlanma Yükümlülüğüne Getirilen ... Cartledge/Birleşik Krallık davasında ise polis, doktora kan örneğini vermemesi halinde kendisi hakkında dava açılacağı şeklinde şüphe- li üzerinde baskı kurmuştur. Komisyon tarafından, Saunders/Birleşik Krallık kararına atıf yapılarak, başvurucunun kan örneğinin zorla alın- ması ve delil olarak kabul edilmesi adil yargılanma hakkının ihlali ola- rak nitelendirilmemiştir. 42 İHAM, bu kararlarda delil niteliğindeki bu materyallerin toplan- ma biçimini dikkate almamıştır. Polis gücü ile alınan örnekler, Sözleş- me’deki özel yaşamın gizliliği gibi başka hakları da ihlal edebilmekte- dir. 43 Diğer taraftan, Funke/Fransa ile Saunders/Birleşik Krallık kararları dikkate alındığında, belgelerin verilmeye zorlanması imtiyaz kapsa- mında değerlendirilirken, kan testi vermeye zorlanmasının imtiyaz dışı olarak nitelendirilmesi de bir çelişki olarak görülmektedir. Her ikisinde de şüphelinin iradesine aykırı olarak özerkliğinin sınırlandı- rılması söz konusudur. 44 Kanada Federal Yüksek Mahkemesi “kendini suçlamaya zorla- namama” ilkesinde zihin ürünü- vücut ürünü ayrımını uygulamak- tadır. Kanada uygulamasında söz konusu ilkenin şüphelinin “fiziki delilden” 45 ziyade “ifadelere” ilişkin zorlanması durumunda uygulan- dığını görmekteyiz. 46 Devletin şüphelinin zihin alanına 47 müdahale et- mesi kendini suçlamaya zorlanamama hakkı bakımından daha ağır bir müdahale olarak nitelendirilmektedir. Diğer taraftan fiziki delil, ço- ğunlukla daha objektif ve güvenilir olması ve soruşturmaya önemli bir katkı sağlaması nedeniyle farklılık göstermektedir. 48 Kanada Federal Yüksek Mahkemesi zorlama ile alınan ifadelerin yanlış olabileceğini, ancak DNA örneğinin önemli ve güvenilir bir delil olduğunu belirt- mektedir. Diğer taraftan böyle bir delilin alınması durumunda şüpheli ile devletin karşı karşıya gelmeleri nedeniyle zor kullanmanın ihtimal dâhilinde olduğunu ifade etmektedir. Ancak usuli güvenceler sayesin- 42 İHAK, Cartledge/Birleşik Krallık, 9.4.1997, Başvuru No.30551/96. 43 İnceoğlu, (2002), S.268. 44 Jackson, (2009), s.844. 45 Real evidence 46 Jackson, (2009), s.844-845. 47 Sanctum of mind 48 Jackson, (2009), s.845.