Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

62 Şüpheli ve Sanığın Ceza Muhakemesi İşlemlerine Katlanma Yükümlülüğüne Getirilen ... Yürütülen soruşturmanın önemi, kamusal yararın ve öngörülen cezanın ölçülülük ilkesi çerçevesinde değerlendirilmesi, alternatif ve daha hafif bir müdahale imkânı var ise mutlaka dikkate alınması önem arz etmektedir. Tabi ki, en önemli husus kişinin sağlığı yönünden her- hangi bir risk oluşturmaması gerektiğinden emin olunmasıdır. Yapıla- cak müdahalenin şüpheli/sanıkta fiziksel ya da zihinsel olarak büyük bir ıstıraba neden olmaması gerekmektedir. Somut olay kapsamında asgari eşiğin aşılması durumunda, yapılan işlemin insanlık dışı ve onu kırıcı bir muamele olarak değerlendirilebileceğinin göz önüne alınma- sı gerekmektedir. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi kararları çerçevesinde nemo tenetur ilkesi ve dolayısıyla adil yargılanma hakkı bakımından yapı- lan incelemede dikkate değer diğer husus ise şüpheli ve sanığa yeterli usuli güvencelerin sağlanmış olması gerektiğidir. Özellikle soruştur- ma evresinde zayıf bir konumda olan şüpheliye avukata erişim hakkı gibi temel hakların bu zayıflığın telafisi kapsamında mutlaka sağlan- ması önem arz etmektedir. Sonuç olarak; susma ve kendini suçlamaya zorlanamama hakkı çerçevesinde katlanma yükümlülüğün, ancak kamu yararının ağırlı- ğı gözetilmek suretiyle, ölçülülük ve insan onurunun dokunulmazlığı ilkeleri çerçevesinde yorumlanması halinde modern bir ceza ve ceza muhakemesi hukuku ile bağdaşır sonuçlara ulaşılabileceği düşünce- sindeyiz. Kaynakça Kitaplar Centel Nur/Zafer Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 16. Baskı, Beta Yayınevi, İs- tanbul, 2019. Doğru Osman/Nalbant Atilla, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Açıklama ve Önemli Kararlar, Cilt 1, Avrupa Konseyi, 2012. Dutertre Gilles, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarından Örnekler, Avrupa Konseyi Yayınları, 2007. Graf Jürgen, Beck’sche Online Kommentare StPO mit RiStBV und MiStra, 37. Baskı, C.H. BECK Verlag, München, 2020. Hannich Rolf, Karlsruher Kommentar zur Strafprozessordnung, 8. Baskı, C.H. BECK Verlag, München, 2019.