Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

72 Yargıtay Kararları Işığında Suçüstü Halinde Şüphelinin Yakalanmasını Sağlamak Amacıyla ... a) Güç kullanımı her halükarda istisnai bir araçtır. Kolluk, suçun önlenmesi ve suçluların veya şüpheli kişilerin yakalanmasını sağ- lamak veya yardımcı olmak amacıyla ve makul biçimde gerekli olacak ölçüde güç kullanmalıdır, bu sınırı aşan kuvvet kullanıl- mamalıdır. b) Güç kullanımı orantılı olmalıdır, bu bakımından bu maddenin hiç bir biçimde meşru amaca ulaşılmasında orantısız müdahaleyi haklı kılmayacağı belirtilmiştir. c) Ateşli silahlar ancak ekstrem araçlardır. Özellikle ateşli silahların çocuklara karşı kullanılmasından kaçınılmalıdır. Genel olarak, ateşli silahlara suç şüphesi altındaki kimse silahlı biçimde diren- medikçe veya başka bir surette başkalarının hayatlarını tehlikeye düşürmedikçe ve daha az risk taşıyan bir araçla denetiminin ve yakalanmasının mümkün olmadığı bir durum söz konusu olma- dıkça başvurulmamalıdır. Ateşli silahın kullanıldığı her durumda yetkililere durumun derhal bildirilmesi gerekmektedir. Bu kurallarda kolluk güçlerinin işkence veya diğer zalimane, in- sanlık dışı veya aşağılayıcı muameleye başvuramayacağı, azmettireme- yeceği veya hoş göremeyeceği ve savaş hali de dahil olmak üzere, milli güvenlik, iç politik istikrarsızlık veya olağanüstü hal gibi nedenlerin bu kurallardan sapma için ileri sürülemeyeceği belirtilmiştir (m. 5). Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konsey 1986 yılında aldığı bir kararla, BM üyesi devletleri bu ilkelere uymaya davet etmiştir. 19 BM Genel Kurulu da aynı yıl 41/149 no’lu Kararı’nda da Konsey’in bu davetine dikkat çekmiştir. 20 Bu ilkeler Birleşmiş Milletler bünyesinde 1990 yılında Havana’da yapılan Suçun Önlenmesi ve Suçluların Islahı (Tretman) Kongresi’nde ise ‘Kolluk Görevlileri Tarafından Zor ve Ateşli Silah Kullanılmasına 19 UN Economic and Social Council, 1986/10, Implementation of the Conclusions and Recommendations of the Seventh United Nations Congress on the Preven- tion of Crime and the Treatment of Offenders, 21.5.1986, kararın metni için bkz., https://www.unodc.org/documents/commissions/CCPCJ/Crime_Resoluti- ons/1980-1989/1986/ECOSOC_Resolution_1986-10.pdf , s. 14 (Son erişim tarihi: Aralık 2020). 20 UN General Assembly, Resolution 41/149, 4 Aralık 1986, 41. Oturum, http:// www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/41/149&Lang=E& Area=RESOLUTION, bkz., s. 200 (Son erişim tarihi: Aralık 2020).