Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

78 Yargıtay Kararları Işığında Suçüstü Halinde Şüphelinin Yakalanmasını Sağlamak Amacıyla ... sonuç olarak ölüme sebebiyet verdiği” durumları kapsamaktadır. 34 Bu bakımdan, AİHM’nin sıklıkla belirttiği üzere Sözleşme, güvenlik güç- lerine güç kullanma konusunda “açık çek” vermemektedir. 35 Anayasa 17. maddenin bu bakımdan paralel biçimde herhangi bir orantılılık gö- zetilmeksizin yorumlanması mümkün olamayacağı gibi, Anayasa’nın 90. maddesinin son fıkrası çerçevesinde Türkiye iç hukukunun par- çası olan AİHS’nin arz ettiği çerçeve ile uyumlu değildir. AİHM de Anayasa’nın 17. maddesinde silah kullanılması için “kanunun cevaz verdiği zorunlu durum” şartına işaret ederek, bunun Sözleşme hükmü ile arasında önemli bir fark oluşturmadığını söylemiştir. 36 Nitekim, Anayasa Mahkemesi’nin de içtihadı bu yöndedir. Ana- yasa Mahkemesi’ne göre kolluk görevlileri ancak Anayasa’da belir- tilen amaçlara ulaşmak adına başka bir çarenin kalmadığı “zorunlu durumlarda” silah kullanabilecektir. 37 Mahkeme’ye göre, silah kullan- ma yetkisinin bu gibi durumlarda ulaşılmak istenen amaç ile maruz kalınan gücün gözetilmesi suretiyle ölçülü bir biçimde icra edilmesi gerekir. Anayasa Mahkemesi’nin içtihadı, bu noktada AİHM ile bü- yük ölçüde paraleldir. Her iki mahkemede yaşama hakkı ve işkence ve kötü muamele yasağının ihlali iddiaları ile ilgili olarak güvenlik güç- lerinin zor ve silah kullanımına ilişkin yukarıda belirtilen uluslararası belgelere atıfta bulunmaktadır. 38 2. Genel Olarak Kolluğun Silah Kullanma Yetkisi- PVSK m. 16 Türkiye’de silah kullanma yetkisi veya aynı anlama gelmek üzere ölümcül kuvvet kullanımı yetkisi veren mevzuat son derece geniştir. 39 34 McCann ve Diğerleri/Birleşik Krallık, § 148. Konu ile ilgili ayrıca bkz., Karakaş, Işıl, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve YaşamHakkı: “McCann”Dan “Kaya” ve Ötesine, GSÜ Hukuk Fakültesi Dergisi , 2002, c. 1, sy. 1, s. 58-70. 35 McCann ve diğerleri, § 194 ve 201, Andronicou ve Constantinou § 181, Giluliani ve Gaggio/İtalya, § 249. 36 Perk ve diğerleri (özet çeviri), s. 5. 37 Cemil Danışman § 50. Murat Çakmak, 2015/19011, 16.01.2020, § 77. 38 Konuya dair çok sayıda karar içinde AİHM’nin İlke Kuralları yorumladığı şu ka- rarlara bakılabilir. McCann/Birleşik Krallık, §§ 138-139; Erdoğan ve diğerleri/Tür- kiye, §§ 56-57; Finogenov ve diğerleri/Rusya, 18299/03 ve 27311/03, 20.12.2011, §§ 162-163; Hugh Jordan/Birleşik Krallık, 24746/94, 04.5.2001, §§ 87-89, Şimşek ve diğerleri/Türkiye, §§ 91-92. Konu ile ilgili Anayasa Mahkemesi kararları için bkz., Murat Çakmak §§ 55, 92, Vedat Şorli ve Bilal Şorli, 2014/10459, 13.07.2016, § 72, Özlem Kır, 2014/5097, 28.09.2016, § 32. 39 İdris Güzel, “İnsan Hakları Bakımından Kolluğun Zor ve Silah Kullanma Yetkisi”,