Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

81 TBB Dergisi 2021 (153) Öznur SEVDİREN “Polis, direnişi kırmak ya da yakalamak amacıyla zor veya silah kullanma yetkisini kullanırken, kendisine karşı silahla saldırıya teşeb- büs edilmesi halinde, silahla saldırıya teşebbüs eden kişiye karşı saldırı tehlikesini etkisiz kılacak ölçüde duraksamadan silahla ateş edebilir”. Esasen Türk Ceza Kanunu’nun 25. maddesi herkes için “gerek kendisinin ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunlu- luğu ile işlenen fiillerden dolayı” faile ceza verilmeyeceğini hükme bağlamaktadır. PVSK’da 2007 yılında yapılan değişiklik gerekçesinde meşru müdafaa hallerine ilişkin bu vurgunun suçun önlenmesinde polisin tereddütte düşmesine mahal vermemek olarak açıklanmıştır. 48 Öncelikle, genel olarak da meşru savunmanın bütün haklar bakımın- dan kabul edilmesi AİHS ile bağdaşmadığı belirtilmelidir. Bu durum öğretide de tartışılmıştır. 49 Türk Ceza Kanunu’nun 24. maddesinin gerekçesinde, meşru savunmaya ilişkin bu geniş çerçeve, “kurumun, bazen anlamsız ve sosyal gereklere aykırı düşecek derecede dar tu- tulmasının önüne geçilmesi” olarak açıklanmıştır. Keza, kişileri suç işlemekten caydıracak en etkin araçlardan birisi, suç işlediklerinde karşılık görebilecekleri endişesi olduğundan, meşru savunma hak- kının böylece genişletilmesi, kriminolojik yönden caydırıcı etki de yapabilecektir” 50 şeklinde gerekçelendirilmiştir. Ancak, yukarıda be- lirtilen çerçevede malvarlığına karşı işlenen suçlar yönünden meşru savunma son derece tartışmalıdır. Dahası, özellikle 9. fıkradaki her ne kadar silah kullanmanın tehlikeyle orantılı olmasını ifade etmek üze- re ‘saldırı tehlikesini etkisiz kılacak ölçüde’ ifadesi kullanılmış ise de “duraksamadan” ifadesi aranan orantılılık koşulunu önemli ölçüde etkisizleştirmektedir. 48 Mesut Bedri Eryılmaz/Ayhan Bozlak, “Hukukumuzda Zor Kullanma Yetkisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi , 2009, s. 223-277, s. 247. 49 Bkz., örneğin, Duygun Yarsuvat/Köksal Bayraktar/Necmi Yüzbaşıoğlu ve diğer- leri, Türk Ceza Kanunu Tasarısı Hakkında Galatasaray Üniversitesi’nin Görüşü için Teoman Ergül, Türk Ceza Kanunu Reformu 2. Kitap, Ankara 2004, s. 285-307, s. 295’te, Erdem, Mustafa Ruhan, Malvarlığına Yönelik Saldırılara Karşı Meşru Sa- vunma İçin İnsan Öldürme ve Yaşam Hakkı (AİHS m. 2), Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 2007, c. 9, s. 987-988. 50 Gerekçenin tamamı için bkz., 12/5/2003 tarihli Türk Ceza Kanunu Tasarısı, https://www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1-0593.pdf (Son erişim tarihi: Aralık 2020).