Türkiye Barolar Birliği Dergisi 153.Sayı

84 Yargıtay Kararları Işığında Suçüstü Halinde Şüphelinin Yakalanmasını Sağlamak Amacıyla ... “kendisine veya başkalarına, işyerlerine, konutlara, kamu binaları- na, okullara, yurtlara, ibadethanelere, araçlara ve kişilerin tek tek veya toplu halde bulunduğu açık veya kapalı alanlara molotof, patlayıcı, yanıcı, yakıcı, boğucu, yaralayıcı ve benzeri silahlarla saldıran veya saldırıya teşebbüs edenlere karşı, saldırıyı etkisiz kılmak amacıyla ve etkisiz kılacak ölçüde, silah kullanmaya yetkilidir”. Hükümet tasarısında toplumsal olayların terör örgütlerinin pro- pagandasına dönüşmüş olduğunu, kamu adına yurttaşların can ve mal güvenliğinin korunmasının bu paketi zorunlu kıldığını belirtil- miştir. 57 Gerekçeye göre, orantılılık esasına göre düzenlenen ve eski haliyle “çok soyut” olan bu hüküm, silah kullanılması dolayısıyla yaşanan tereddütleri ve kullanıldığı takdirde açılan soruşturmalarda mağduriyeti önlemek amacıyla ihdas edilmiştir. 58 Madde gerekçesin- den de anlaşıldığı üzere bu hüküm, toplumsal gösterilere müdahale söz konusu olduğunda gündeme gelebilecektir. Kalabalık kişilerin bu- lunduğu gösterilerde, kolluğun silah kullanma yetkisinin kabalıktan biri tarafından örneğin sapan, sopa veya taş atılması durumunda doğ- ması bu düzenleme ile kural olarak mümkün hale gelebilmektedir. Bu şekilde bir düzenleme müdahalenin ölçülülüğünü potansiyel olarak ortadan kaldıran bir nitelik taşımakta, öte yandan gösterilere hukuka aykırı müdahalelerin önünü açmaktadır. Söz konusu düzenleme, ba- rışçıl bir protesto gösterisinde bulunan şiddet eğilimi gösteren kişilerin diğer yöntemlerle izole edilmesini değil, bu kişilere karşı ateşli silah kullanılmasının önüne açarak, suiistimallere açık bir alan yaratmıştır. Yukarıda belirtilen BM İlke Kurallar ile şiddet içeren gösterilerde zor kullanmanın asgari seviyede olması gerektiği, yine, kolluk güçlerinin silahlarını ancak meşru müdafaa hainde veya gerçekleşmesi muhak- kak öldürme veya ciddi yaralanma riski yaratan saldırgana karşı veya kişilerin hayatına dönük ciddi bir suçun işlenmesi veya böyle bir teh- like arz eden kişinin yakalanması amacıyla yapılabileceği bildirilmiş- tir. Öte yandan konuyu Anayasa m. 34 ve AİHS (m. 11) ile Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi’nde (m. 21) düzenlenen toplantı ve gösteri hakkı açısından değerlendirilmesi gerekmektedir. AİHM, barışçıl bir 57 Başbakanlık, Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü’nün 24 Kasım 2014 tarihli tasarı metnine şu linkten ulaşılabilir: https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/do- nem24/yil01/ss684.pdf, s. 11-12 (Son erişim tarihi: Aralık 2020). 58 Ibid., s. 10.